Films die nergens draaien, Yorick Goldewijk

Jeugdboek, 8+

Films die nergens draaien (2021)

Op dezelfde dag dat Cato ter wereld kwam, heeft haar moeder die verlaten. Cato’s vader is sindsdien altijd afwezig, ook al zit hij gewoon tegenover zijn dochter aan tafel. Cato heeft zich er inmiddels bij neergelegd. Denkt ze. 
Wanneer ze thuis een geheimzinnig kaartje vindt van een verlaten bioscoop en ontdekt dat deze weer open is, besluit Cato er een kijkje te gaan nemen. Al snel ontdekt ze dat er iets vreemds met de bioscoop aan de hand is, en dat het geen gewone films zijn die er draaien. De bioscoop lijkt in verbinding te staan met het verleden. 

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen, recht naar een plek diep in haar hart. Een plek die ze altijd voor zichzelf verborgen had weten te houden. Tot ze voor een keuze staat die het leven van haar en haar vader voorgoed zal veranderen.

Een missend stukje

“Toen Cato op de wereld was gekomen, had haar moeder hem verlaten. Ze was bijna op de minuut nauwkeurig even lang dood als Cato oud was.”

Het zijn een paar van de eerste zinnen in Films die nergens draaien tegenkomt en vanaf het begin is het duidelijk dat dit boek de lezer niet onberoerd zal laten. Ik las dit boek grotendeels in de trein. Het was één van die magische momenten waarbij de omgeving even plaatsmaakte voor de wereld van het boek. Eenmaal begonnen in Films die nergens draaien en je zit er ook echt helemaal in. Sterker nog; ik denk dat ik dit boek nog steeds niet helemaal heb losgelaten. Zelfs weken verder.

Films die nergens draaien wordt verteld vanuit het perspectief van de jonge Cato. Hoewel ik Cato op heel veel manieren kan beschrijven – als avontuurlijk en eigenzinnig en als het baasje van konijn Beggar So – is het toch vooral het gemis van haar moeder dat Cato als personage op papier zet. Het enige wat Cato nog van haar moeder heeft is een zwierige rode zomerjurk en een foto van haar moeder in die jurk, hoogzwanger met een grote glimlach. Verder niets, en het gemis van haar moeder betekent ook het gemis van een beetje van Cato zelf. Want jezelf echt kennen als je een groot iets mist, is toch wel heel moeilijk.

Maar daar gaat verandering inkomen. In het begin van het verhaal ontmoet Cato namelijk een eigenaardige vrouw met de naam Mevrouw Kano, die een bijzondere bioscoop heeft. Het boek dat zo gegrond is in de realiteit krijgt door deze bioscoop een magisch tintje. Het is een bioscoop met films die nergens anders draaien, en waar alledaagse objecten een ingang kunnen bieden naar herinneringen. Cato drinkt er vieze koffie, houdt de boel netjes en bekijkt met een groeiende nieuwsgierigheid hoe gasten een film komen bekijken en met een willekeurig voorwerp de zaal binnenlopen. Een moment later stappen zij door het scherm, even terug in de tijd.

1 + 1 = 2 dacht ik als volwassen lezer al snel, en dat is ook zo. Gedurende het boek begint er bij Cato iets te knagen, die rode jurk als een rode lap in haar achterhoofd. Vragen die nooit beantwoord konden worden kriebelen in haar buik. Maar die voorspelbaarheid maakt dit boek niet minder mooi of indringend. Omdat iedereen zou wensen dat een sjaal, een boek of een ander onbeduidend voorwerp echt een ingang zou kunnen zijn naar een momentje extra. Om nog een vraag te kunnen stellen, een laatste keer met je beste harige vriend te knuffelen of gewoon samen even in het gras te kunnen liggen en naar de lucht te kijken. 

Een boek dat bijblijft

Het is de herkenbaarheid van Films die nergens draaien, het verlangen om zelf even in dit verhaal (of een film) te stappen wat dit boek voor mij doet raken. Vanwege de thematiek is het een boek dat voorzichtig aangeraden moet worden. Maar dat ik vanwege de uitvoering alsnog heel graag wil aanraden voor goede jonge lezers vanaf een jaar of 8. Er zit een prachtige vanzelfsprekendheid in de schrijfstijl van Yorick Goldewijk, waar een boze semi-stiefmoeder en een fascinatie met karate totaal niet botsen met de intieme beleving van rouw.

In tegenstelling zelfs, Films die nergens draaien zorgt voor een brok in je keel maar laat de lezer ook lachen, die twee kunnen en mogen samen gaan. Want Cato is ook een jong meisje die altijd haar nieuwsgierigheid volgt en mensen wil helpen. Zo beleefd ze in de bioscoop zelfs spannende avonturen. Maar ze leert gedurende het verloop van het boek vooral dat die eigenschappen van Cato ook echt Cato maken.

“Toch, en dat wist ze zeker, zou ze nooit iets anders doen dan haar nieuwsgierigheid volgen. En eens zou het haar ergens brengen, die nieuwsgierigheid. Ergens waar anderen niet zouden kunnen komen.”

Cato is aan het eind van het boek nog steeds een kind zonder moeder. Maar dat is niet het enige wat Cato definieert. Ze is een combinatie van een beetje verleden en ook een beetje heden wat helemaal van haarzelf is. Met eigenschappen van haar moeder en vader, maar ook die uniek Cato zijn. Vooral de opbloeiende relatie tussen vader en dochter, die leren om samen verdrietig te zijn maar ook leren om het leven te vieren, is prachtig om te lezen.

Films die nergens draaien is een boek dat bijblijft, zelfs weken later. Wat een verschrikkelijk mooi, ontroerend en eerlijk boek. Echt allemaal tegelijk.

Details

Titel: Films die nergens draaien
Auteur: Yorick Goldewijk
Uitgever: Ploegsma
Datum van verschijnen: september 2021
Blz: 256
ISBN: 9789021681825

Het boek is te koop bij je (online) boekhandel; koop een boek, koop lokaal!

Koop het boek bij Libris.