Alhoewel ik geen leesplannen maak, start ik mijn leesjaar het liefst op een positieve manier. En dit jaar is dat goed gelukt. Ik begon 2021 namelijk met twee heerlijke jeugdboeken, mijn favoriete soort boeken, en deze twee waren nog eens beter dan ik had verwacht.
Want voor beide boeken was mijn verwachting een verhaal vol humor en avontuur, en dat kreeg ik ook. Maar in de twee jeugdboeken die ik vandaag bespreek, Het been van opa en Boerman, vond ik ook nog iets anders; een hartverwarmend verhaal. Twee fijne verhalen over familie én over dapper durven zijn wanneer dat nodig is.
Boerman (2020)
Het zit Jonathan en zijn vader niet mee. Om te beginnen wonen ze in de Stinkblokken en werkt Jonathan’s vader in een supermarkt waar hij vaak moet overwerken. Geld is er bijna niet. En wat ook mist is de moeder van Jonathan, zij is jaren geleden overleden. Daarnaast is het op school niet veel beter, Jonathan wordt gepest. Jonathan vind het allemaal niet zo leuk, en heeft er vooral heel veel buikpijn van. Maar wel een hele bijzonder soort buikpijn.
“Later. Later word ik vast heel geniaal. Iedereen zegt dat ik dan ‘alles’ zal begrijpen.”
Boerman is een boek wat mij compleet verrastte. Het is het eerste jeugdboek van schrijver Domique Biebeau, ook wel bekend van zijn romans en thrillers. Zijn laatste thriller Russisch voor beginners (2019) werd in 2020 bekroond met de Gouden Strop. Mijn verwachting voor dit boek was naar aanleiding van de titel vooral grappig, een humoristisch verhaal over een jongen met een “speciale” superkracht. Wat ik kreeg was (veel) meer.
Want onderhuids voelt de volwassen lezer dat er meer speelt dan alleen deze superkracht. Jonathan’s buik blaast op als hij zich niet goed voelt. Pijnlijk blaast zijn buik op als hij op school is, maar ook als hij denkt aan de vervelende situatie thuis. En ook als hij bij zijn oma logeert, en hij haar midden in de nacht in een ouderwetse meisjeskamer hoort huilen, begint de buik van Jonathan zo’n pijn te doen dat hij er bijna van moet overgeven. Deze gevoelens zullen ook de jonge lezer niet ontgaan; een pijn die groter is dan alleen buikpijn speelt in het leven van Jonathan en zijn familie. Het geeft het boek diepgang; tenmidden van een bizarre superkracht zien we hier het mens in het verhaal terug.
De titel van het boek, en de bijbehorende superkracht van verschillende soorten boeren (“Na een tijdje kon ik verschillende boeren laten, elk met hun eigen kenmerken.”) zorgen hierna voor de nodige lucht (no pun intended) in het boek. Want precies deze kracht geeft Jonathan de moed om op te staan voor alles wat er tot nu toe mis is gegaan. Of misschien zat het er al, en is een beetje superkracht alleen maar handig om dat eruit te krijgen.
Kortom, Boerman is een fijn boek waar veel meer inzit dan op het eerste gezicht te zien is. Je komt voor het avontuur en de humor, maar blijft voor zoveel meer. Een hartverwarmend verhaal over superheld Jonathan en zijn familie, over tegenslagen, hulp vragen en durven opstaan. Een aanrader voor lezer vanaf 10 jaar, en voor elke lezer die ook zo’n fijn boek kan gebruiken.
“Daar hing, omgeven door een gouden lijst, niets anders dan mijn eigen Boerman-T-shirt.”
>> Boerman (2020), Dominique Biebau, Uitgeverij Vrijdag.
Het been van opa (2020)
Het waait, zo hard dat de kast kraakt en het stenen konijntje wat op de kast staat heen en weer schuift. Jimmy en zijn kleine zusje Minnie wonen op de zevenentwintigste verdieping en als het echt hard waait, wiegt hun huis mee. En normaal vindt Jimmy dat niet zo eng, maar nu zijn de kinderen alleen thuis. Want papa werkt op een boorplatform en mama ligt met een gebroken been in het ziekenhuis. En hun opa’s en oma’s zijn niet in beeld.
En er is net, vanwege de harde wind, een plastic been uit de kast gevallen.
“Het been blijkt van plastic en heeft een blauwe sok en een bruine mannenschoen aan. In een vetergaatje hangt een touwtje met een kartonnen kaartje aan. ‘F. Storms’ staat erop. Het blijkt het been van hun opa te zijn. Mist hij een been?”
In het derde boek van Reinhilde van Driel staat een zoektocht en vooral een enorm avontuur centraal. Want vanaf het moment dat Jimmy ontdekt dat er nog ergens een opa rondloopt (zonder been nog wel!) ziet hij overal potentiele opa’s en is zijn nieuwsgierigheid niet meer te houden.
Zoals een goed kinderboek beaamt speelt deze zoektocht met de lijn tussen wat realistisch is versus het onmogelijke. We komen onbekende plaatsnamen en landen tegen en via een omweg komen de twee kinderen via een boot in hotel terecht, en zelfs een tvshow. Het boek bouwt zich via korte hoofdstukken steeds meer uit, en leest in een fijn tempo weg.
Vooral de relatie tussen oudere boer Jimmy en zus Minnie is zoet. Een grote broer die probeert groot te zijnvoor zijn zusje in een onbekende situatie, en daarbij twijfelt aan elke keuze. En een jong zusje die vooral opkijkt tegen haar broer en hem blind vertrouwt. Het is de kern van Het been van opa: een zoektocht naar familie, om je familie dan precies te vinden waar je al die tijd geweest bent.
Misschien is het einde een tikkeltje ongeloofwaardig en iets te toevallig, maar in dit boek voelt het compleet op z’n plaats. Een jonge lezer vanaf een jaar of 9 zal je stiekem in een hoekje zien wegkruipen met dit boek; want als je eenmaal begint in Het been van opa, wil je ook het einde bereiken. En iets vinden, en dat zal zeker zo zijn.
“Welke letter is dit, Jimmy?’ vraagt Minnie terwijl ze naar de letter ‘B’ wijst.
‘Dat is de letter B van… van…’ Jimmy kan niet meten op een woord komen.
‘De B van Bang.’
‘Ja, de B van bang.’
‘Niet bang zijn Jimmy, Minnie is erbij.’
>> Het been van opa, Reinhilde van Driel, Davidfonds/Infodok
Beide boeken ontving ik van New Book Collective, dank je wel!
