Melktanden heeft als boek iets ongrijpbaars. De scherpe schrijfstijl van Curvers schittert in contrast met het hoofdpersonage, een figurant in haar eigen verhaal.
Melktanden (2021)
Dit is zoals het moet gaan: je ontmoet die ene persoon, je maakt samen plannen voor morgen, dan voor volgende week, en uiteindelijk voor altijd. Lon heeft het voor elkaar. Ze heeft een vriend, een robot-stofzuiger, een hond en een huis. De muren zijn pas geverfd en het ruikt er naar mogelijkheden. Totdat alles voor haar vriend Philip helemaal niet zaligmakend blijkt te zijn. Voor ze het weet zit ze tegen haar zin in een open relatie, met hem en Xenia. Maar dat laat Lon niet over haar kant gaan.
Je vorige huisraad in een schuilkelder
“Mijn moeder kan veel zeggen door op de juiste momenten te zwijgen.”
Want ze feliciteert hoofdpersonage Lon niet als ze samen door een nieuw appartement lopen. Ze uit geen goedkeuring als Lon haar vriend, Phillip, voor de eerste keer voorstelt. Wat ze wel zegt? Een belofte dat Lon’s oude spullen bij haar in de kelder mogen blijven staan. Eigenlijk kan dat niet echt, vertelt Lon: “Je vorige huisraad in een schuilkelder, dat was alsof je je datingprofiel nog op verkenningsmodus liet staan, dat was geen manier om aan een nieuw hoofdstuk te beginnen.”
Toch gaan de spullen met haar moeder mee.
Melktanden lijkt de trend van Lon’s moeder doorgezet te hebben. Dit boek blinkt uit in de dingen die niet gezegd worden. De schrijfstijl is scherp en tekent een beeld van Lon, ons hoofdpersonage. In de eerste instantie vooral een plat personage. Ze vertelt het verhaal, neemt de lezer mee in haar leven, maar eigenlijk ken je haar niet echt. Curvers heeft een vlotte pen, een wrange humor. We lachen om Lon’s observaties van relaties, dat een robot-stofzuiger toch echt het toppunt is van het ‘het voor elkaar hebben.’ Kijken uit naar de vakantie die Lon en Phillip plannen; een roadtrip door Amerika, om honderd achtbanen uit te testen. We zuchten mee als het koppel een hond koopt, een puppy: zo lief. Een halve maar bittere glimlach als de puppy doof blijkt te zijn en al maanden voorbij zijn gegaan.
Maar er mist iets, het boek kabbelt, de scherpe observaties zijn aanwezig en toch blijf je de bladzijdes doorslaan naar iets meer. Want waarom volgen we een hoofdpersonage wie haar levensverhaal vertelt terwijl ze vergeet als hoofdpersonage op te treden?
Maar dan komen de gevoelens. Jaloezie als Lon’s vriend een bucketlist op de koelkast hangt met ‘trio’ als laatste punt. De adem houdt zijn lezer in.
“In het Nederlands gebruiken we jaloezie voor twee verschillende gevoelens.”
In het Engels ben je jealous als je bang bent iets aan een ander te verliezen, en envious. als je iets begeert wat een ander heeft. Voor Xenia voelde ik beide: jealousy omdat ik bang was Philip aan haar te verliezen, en envy voor alles wat zij had, alles wat zij was, en wat ik niet kon zijn.”
Maar de jaloezie zorgt niet voor een uitbarsting. Het is bijna frustrerend als Lon urenlang op social media rondstruint om de nieuwe liefde Xenia, niet meer alleen een potentiele toevoeging in bed, van haar vriend te stalken. Nog frustrerender als Lon ontdekt dat Philip Xenia in hun appartement uitnodigt, maar alsnog niets zegt. In plaats daarvan koopt ze een tweedehands trui van Xenia, ‘kijk eens, Phillip’, lijkt ze willen zeggen als ze de trui aandoet. Maar haar stilte is niet zo krachtig als die van haar eigen moeder.
Het boek slaat op dit punt een richting in waar ik niet per se m’n vinger op kan leggen. Een nieuwe vrouw wordt geïntroduceerd, een oudere vrouw. Een maatje, horen we, vrijwilligerswerk van Lon. Maar de foto’s in het huis van het maatje zeggen iets anders: foto’s van een kleindochter. Kleindochter Xenia. En tja, waarom zou je dan niet met je maatje op de geplande roadtrip gaan?
Kortom
Melktanden heeft als boek iets ongrijpbaars. De scherpe schrijfstijl van Curvers schittert vanwege het contrast met het hoofdpersonage. De eerste zal ik waarschijnlijk langer onthouden dan de tweede, toch heeft het boek ergens z’n sporen achtergelaten. Ik begon deze blog en de woorden kwamen vanzelf. Lon spreekt misschien niet, maar er is veel over dit boek te zeggen.
Een ander boek met eenzelfde liefde voor de achtbaan komt natuurlijk snel naar boven. Een halfjaar geleden besprak ik De achtbaantester van Nancy Olthoff. Wat is het toch met een achtbaan? Het idee van jezelf overgeven aan een ritje van enkele minuten, waar de controle uit je handen genomen wordt. Het is juist die controle die Lon tot het einde niet voor zichzelf op kan eisen. Zelfs in haar eigen verhaal is een andere vrouw, in dit geval haar oude maatje, degene die de hoofdrol steelt. Of misschien is de hoofdrol wel voor Xenia die eigenlijk niet meer dan een enkele bladzijde echt aan het woord komt.
Ik kijk hier nog even terug naar het eerste citaat wat ik deelde: “Mijn moeder kan veel zeggen door op de juiste momenten te zwijgen.” Het was een voorbode voor dit verhaal, er komt geen grote knal, maar tussen al die scherpe observaties van het millennial-bestaan vinden we toch een beetje mens. Juist in de dingen die Lon niet kan zeggen. Ze is nog steeds geen hoofdpersonage, de melktanden zijn nog steeds niet gewisseld, maar misschien is dat eigenlijk realistischer dan de robot-stofzuiger als het toppunt van je relatie.
“Ik zou liever niet hoeven kiezen tussen mijn relatie of mijn eigenwaarde.’
‘Droom verder. Weet je, meisjes van jouw leeftijd denken altijd dat ze de hoofdpersoon zijn, terwijl je soms maar gewoon een figurant bent.”
Details
Titel: Melktanden
Auteur: Emma Curvers
Uitgeverij: Uitgeverij Pluim
Datum van verschijnen: maart 2021
Blz: 251
ISBN: 9789083054254
Dank voor het exemplaar, Uitgeverij Pluim!
#kooplokaal Het boek is te koop bij je (online) boekhandel; koop een boek, koop lokaal! Kies bijvoorbeeld voor de favoriete winkel van Jill: Boekhandel Jaspers in Badhoevedorp. “Echt mijn lievelings, ze zijn super lief, vriendelijk, enthousiast en delen hun kennis met alle liefde! Ook zullen ze alles mogelijk doen om jou te helpen!”
