Jeugdboek, 12+
Laat ons zien wie je bent (2022)
Cora is een eenling. Anders dan de rest. Als haar broer haar meeneemt naar het huis van zijn baas, verwacht ze dan ook niet dat ze vriendschap zal sluiten met diens zoon, Adrien. Maar Adrien weet wat het betekent om niet in de groep te passen, en het tweetal wordt onafscheidelijk.
Cora raakt geïntrigeerd door het werk van Adriens vader. Het Pomegranate Instituut maakt interactieve hologrammen van beroemde personen, zodat je je helden kunt ontmoeten alsof ze echt zijn. Die techniek willen ze ook toepassen voor ‘gewone’ mensen, zodat ze na hun dood nog door dierbaren kunnen worden bezocht. Een prachtig idee, want wie wil nou niet zijn verloren geliefde, vriend of ouder nog eens kunnen zien?
Cora wordt gevraagd om mee te werken aan het project, zodat ze bij het bedrijf kunnen bestuderen hoe ze ook een autistisch persoon goed kunnen weergeven. Maar Cora voelt steeds sterker dat er iets niet goed zit. En als ze op onderzoek uitgaat, komt ze diep in de problemen.
Een niet perfecte kopie
“Wees gewoon blij met wie je bent. Daar ga je zelf over, niet iemand anders. Je hebt net zoveel bestaansrecht als iedereen. De wereld is van ons allemaal.”
Dat is de bewonderenswaardige kern van het nieuwste boek van Elle McNicoll: Laat ons zien wie je bent. Het beeld op de omslag laat in het klein al zien waar dit boek over gaat. Een meisje zit tegenover een kopie van zichzelf. Een niet perfecte kopie, iets lijkt te missen…
Hoewel een recent overleden moeder en het overleven op school als genoeg uitdaging biedt voor de gemiddelde tiener, is het voor hoofdpersonage Cora allemaal nog een stapje zwaarder. Cora is een eenling en valt een beetje buiten de boot op school.
Als haar broer haar op een dag meeneemt naar zijn werk, komt ze in aanraking met het bedrijf Pomegrenate. Pomegranate is een instituut dat mensen het eeuwige leven biedt in digitale vorm. De gelijkenis van mensen wordt gevat in hologrammen waardoor mensen nooit afscheid hoeven te nemen van hun geliefden. Een bedrijf dat vanwege haar neurodiversiteit van Cora erg geïnteresseerd is in haar persoonlijkheid “vangen”, zo wordt haar vertelt.
Hoewel haar vader meteen zijn twijfels heeft, is Cora, vooral in haar recente rouw, meteen geïnteresseerd in het idee achter de hologrammen. Toch begint er iets te knagen als haar nieuw gevonden vriend, Adrian, de zoon van de directeur van Pomegranate en een jongen met ADHD, alles probeert om Cora weg te houden van het bedrijf.
“’Cora, de enige reden waarom ze altijd tegen me zeggen “jij bent niet je ADHD” is omdat ze zichzelf dan minder bedreigd voelen. Want stel je voor dat je erachter komt wat jou anders maak. Stel je voor dat je het accepteert en het zelfs leuk vindt, en dat je zegt dat je er niets aan wilt veranderen. Dan word je een gevaar. […] Mensen die zichzelf leuk vinden zijn erg gevaarlijk.”
Onnatuurlijk en onaf
In de kern gaat Laat ons zien wie je bent, net als zijn voorganger Een soort vonk (2020), over een hoofdpersonage dat leert opstaan voor zichzelf. Vooral bijzonder is de tegenstelling in Cora die steeds meer leert zichzelf te zijn en te accepteren, en het idee dat juist dit ‘eigen’ niet in hologrammen te vangen is. Dat levensecht niet levensecht betekent voor Pomegranate. Deze grammen zijn namelijk te perfect, ze verwijderen alles wat mensen niet leuk aan zichzelf vinden. Maar Cora zonder autisme is niet opeens perfect, eerder onnatuurlijk en onaf. En wat als deze grammen alleen nog maar het begin zijn van mensen “perfectioneren”?
Het kostte mij toch 100 bladzijdes om m’n voeten in dit verhaal te vinden. Waar McNicolls debuut schitterde vanwege de meteen duidelijke, maar indringende metafoor bleef het doel van dit verhaal voor mij best lang een vraagteken. Laat ons zien wie je bent voelde voor mij daarom iets uit balans. Waar op het ene moment van de lezer verwacht wordt dat hij alles zelf bij elkaar puzzelt, wordt in de laatste bladzijdes de “boodschap” van dit boek meerdere malen herhaald.
Maar wat een boodschap is het, eentje die het eigenlijk heel erg waard is om meerdere keren herhaald te worden. Laat ons zien wie je bentvan Elle McNicoll is een bijzonder boek dat de lezer laat zien dat anders zijn een kracht is, en niet een zwakte. Vooral de opbloeiende vriendschap tussen Adrian en Cora, en de wijze waarop deze twee zich aan elkaar optrekken en versterken is prachtig om te ervaren. Een enthousiaste en dringende tip voor leerkrachten en opvoeders!
“Ik stik bijna van het lachen. Mijn angst voor starende blikken is verdwenen en ik besef dat het me niets meer kan schelen wat ze van me vinden. Niemand heeft wat wij hebben. Het spijt me bijna voor ze.”
Details
Titel: Laat ons zien wie je bent
Auteur: Elle McNicoll
Vertaler: Margaretha van Andel
Uitgever: Uitgeverij Lemniscaat
Datum van verschijnen: maart 2022
Blz: 259
ISBN: 9789047713739
Dank aan Uitgeverij Lemniscaat voor het recensie-exemplaar.
Het boek is te koop bij je (online) boekhandel. Koop een boek, koop lokaal!
