Geert op het Oosten, Tim Gladdines

Jeugdboek, 13+

Geert op het Oosten (2022)

Geert is vijftien wanneer – via zijn zusje – de pop Ken in zijn leven komt. Omdat hij gewend is met alles om zich heen gesprekken te voeren (met de bomen, de vogels, zijn fiets), is Geert niet verbaasd wanneer de pop tegen hem begint te praten. Er ontstaat een vriendschap tussen hen beiden, tot Ken te ver gaat en hij Geert in de problemen brengt. Dan komt er een nieuwe jongen bij Geert in de klas, een Amerikaan die sprekend lijkt op pop-Ken en bovendien Ken blijkt te heten. Wanneer deze jongen zichzelf uitroept tot Geerts enige echte vriend en korte metten maakt met al zijn vijanden, wordt het leven van Geert er niet gemakkelijker op. Geert voelt zich in het nauw gedreven en kiest uiteindelijk voor een drastische oplossing.

Eerlijk gezegd weet Geert niet zo goed wat dat woord betekent: vriend.

Geerts fiets is kapot. En Geert denkt even terug aan de vorige keer dat zijn fiets kapot was, toen vroeg hij Vader om hulp. Het gevolg was een draai om zijn oren en een snauw. Dus neemt Geert zichzelf voor: “Vandaag zal hij niks fout doen. Vandaag zal Vader niet boos op hem worden. Hij heeft immers precies gedaan wat hem is opgedragen en heeft het probleem helemaal zelf opgelost.” Maar vader wordt wel boos. 

Het is die eerste scène in Tim Gladdines’ nieuwe jeugdboek, Geert op het Oosten, die al meteen een helder beeld schetst van de situatie waarin Geert opgroeit. Een omgeving waarin onvoorspelbaarheid heerst, een gezin waar “ja, maar” gevaarlijke woorden zijn en heel het huis zijn adem in lijkt te houden als Vader thuis komt. Een bijzonder verschil tussen mama geschreven met kleine letters en Vader met een hoofdletter. 

Zoals Gladdines als eerder bewees met Koning Valentijn (2020) en Hoe het kwam dat ik Emma een blauw oog sloeg (2018) zit zijn kracht als schrijver in het tot leven roepen van indringende, kwetsbare personages die hun weg in het leven nog aan het zoeken zijn. Ook de situatie van Geert, die aan de Oostkant aan tafel zit, voelt direct beklemmend en claustrofobisch. Geert is jongen die veel moois ziet in zijn omgeving maar zo kapot gaat aan een autoritaire vader, het pesten op school en vooral aan het gemis van iemand om mee te praten.

Totdat zijn zusje een Ken-pop voor haar verjaardag krijgt, een Ken waarvan de stem tot in Geerts kamer te horen is. Een stem die niemand anders hoort, en beweert een vriend te zijn van Geert. En vrienden doen toch alles voor elkaar? Zoals het aanpakken van die pestkoppen, wat het gevolg dan ook mag zijn? En het zorgen dat dat ene mooie meisje eindelijk weet wie Geert is, zelfs al is het op een negatieve manier? 

“Als je niet ophoudt…’
Ja, wat dan? Gaan we stoer doen? Jochie, jij mag blij zijn dat je een vriend hebt.
Eerlijk gezegd weet Geert niet zo goed wat dat woord betekent: vriend. Wat vrienden wel of niet doen is hem een raadsel, en dus knikt hij, en zegt hij dank je wel, en wil hij Ken een hand geven om het goed te maken en daar moeten ze allebei om lachen.”

Levensgroot

Waar Ken precies voor staat houdt Gladdines subtiel in het midden en over aan de interpretatie van de lezer. Is Ken de belichaming van Geerts frustratie die eindelijk tot uiting komt en om zich heen slaat? Of is hij de perfecte jongen die Geert eigenlijk had willen zijn, en zou moeten zijn volgens zijn Vader? 

Alhoewel het verschijnen van deze pop al genoeg aanleiding geeft tot rillingen die over je rug lopen, slaat Gladdines met Geert op het Oosten een nog intensere weg in de pagina’s die hierna volgen. Waar een pop met een mysterieuze gedachten en eigen handelen nog maar het begin is van dit verhaal…

“En dan stapt Ken de klas in. Het is hem helemaal echt. Geert ziet het meteen. De tonijnroze huidskleur. De haren als een toefje goudblonde slagroom op zijn hoofd. De geelgeruite bermuda, het lichtblauwe poloshirt, de witte bootschoenen. De papierwitte lach en de hemelsblauwe ogen. En hij doet helemaal niet popperig. Hij loopt en beweegt als een mens. Levensgroot.”

Eindelijk heeft Geert een echte vriend gevonden, maar wat Ken als pop kon doen en aanrichten was nog maar het begin van wat Ken als echte jongen kan doen. En nu is Geert niet de enige meer die de stem van Ken hoort en consequenties ondervindt van zijn acties…

Niet-te-vergeten boek

Wat mij bijblijft na het uitlezen van Geert op het Oosten is het gevoel van gejaagdheid. Niet zozeer vanwege de onverklaarbare, en later horrorachtige, verschijning van een levensgrote pop maar van het ongrijpbare van dit boek. De tweede helft, en de uiteindelijke ontknoping, gaan snel. In tegenstelling tot de eerdere kleine en geborgen setting, ontpopt Geert op het Oosten zich in de tweede helft tot een plot-gedreven thriller waarbij het einde net zo onverwachts is als de verschijning van de perfecte jongen. 

Tim Gladdines laat met Geert op het Oosten opnieuw zien dat hij een kundig schrijver is, zelfs een boek met een hoger tempo en thrillerachtige wendingen gaat hem goed af. Zijn karakteristieke pen, waarmee hij de meest mooie en kwetsbare beeldspraak optekent maakt indruk. Te midden van dit ongrijpbare boek verweeft Gladdines bovendien een interessante discussie rondom mentale gezondheid en wat er gebeurt met een kind in een onveilige situatie.

Zijn eerdere boeken noemde ik stuk voor stuk prachtig, en dat is Geert op het Oosten op zijn eigen manier ook: een indringend, bijzonder en niet-te-vergeten verhaal.

Details

Titel: Geert op het Oosten
Auteur: Tim Gladdines
Uitgeverij: Uitgeverij Marmer
Datum van verschijnen: juni 2022
Blz: 352
ISBN: 9789460686025

Dank voor het recensie-exemplaar Uitgeverij Marmer.
Het boek is te koop bij je (online) boekhandel; koop een boek, koop lokaal!

Koop het boek bij Libris!