Vandaag wil ik aandacht besteden aan de vraag; Waarom lees ik Nederlandse vertalingen?
Afgelopen week kocht ik het boek Zei Zij van Jodi Kantor & Megan Twohley. Met als ondertitel; #MeToo: het journalistiek onderzoek, de onthullingen en de wereldwijde impact. Jodi Kantor en Megan Twohley publiceerden op 5 oktober 2017 een artikel in de New York Time dat de wereld zou veranderen. Een onderzoek naar de geruchten over het wangedrag door Hollywood-producer Harvey Weinstein.
Ik koos om de Nederlandse vertaling te kopen. Een sterk contrast met mijn gedrag van een jaar geleden, toen had ik het boek waarschijnlijk in het Engels besteld. Deze verandering van gedrag kwam geleidelijk. Dit was niet van de ene op de andere dag. Maar toch wil ik juist aan dit onderwerp graag aandacht besteden. Waarom koop ik sinds dit jaar meer Nederlandse vertalingen?
Maar waarom?
Ik zal eerlijk toegeven, ik dacht voorheen altijd dat Nederlandse vertalingen niet zo goed waren. Een enorm vooroordeel en vooral een foutel. Ik was een lichtelijke literatuur-snob, wilde altijd per sé de boeken in de originele taal lezen én Engels is anders natuurlijk gewoon veel mooier. Dat was mijn mening.
Zoals jullie weten begon ik in 2018 met het werken in een boekenwinkel. Een winkel waarin vooral de Nederlandse boeken werden verkocht, er waren wel Engelse boeken aanwezig maar dit was minimaal. En als het dan een rustige dag was, tja, dan pakte deze boekenverkoper toch een Nederlands boek uit de kast om te lezen. En zo ontdekte ik hoe mooi de Nederlandse taal kon zijn; helemaal geen houterige zinnen of gekke uitdrukkingen. Nee, deze boeken waren prachtig vanwege het Nederlandse taalgebruik.
Ik zit nu op het punt waar ik zelfs vertalers begin te herkennen. Neem bijvoorbeeld Tiny Fisscher. Misschien niet een echte vertaler, maar een schrijfster die boeken bewerkt voor het Nederlandse publiek. Ik ben enorm fan van haar bewerking van Romeo & Julia, en toen ik zag dat haar naam op de nieuwe editie van De Kleine Prins stond, twijfelde ik geen moment. Er komt ook nog een recensie van deze editie, maar ik kan al verklappen dat ik deze prachtig vind! Beide in vormgeving en taalgebruik.
En waarom is dit zo belangrijk?
Als eerste wil benadrukken hoe belangrijk het werk van vertalers is.
Engels is misschien de taal waarin veel boeken origineel gepubliceerd worden, maar niet iedereen heeft toegang tot deze taal. Voor veel mensen is het alleen mogelijk om boeken in Nederlands te lezen, of is het gewoon een stuk minder moeilijk. De Nederlandse vertalingen zorgen ervoor dat meer boeken tot het Nederlandse publiek toegankelijk worden.
Neem bijvoorbeeld het boek wat ik hierboven noem. Zij zei is origineel in het Engelse geschreven, maar is een werk van non-fictie. Non-fictie leest over het algemeen iets moeilijker en de het generale publiek zal dit boek daarom ook niet oppakken in de originele taal.
Mijn niveau van Engels is best redelijk, maar zelfs voor mij is non-fictie soms hard te volgen in het Engels. Neem het boek I’ll be gone in the dark. Een boek over de zoektocht naar een seriemoordenaar. Ik ben erg geïnteresseerd in true crime, maar hoe vaak ik het ook probeerde, ik kwam gewoon niet door dit boek heen. En dan ben ik zo blij dat er een Nederlandse vertaling van bestaat en dat ik dit boek alsnog kan lezen, zonder al deze moeilijkheiden.
Vandaar ook mijn frustratie toen De Wereld Draait Door alleen de Engelse versie liet zien van Zij Zei in het programma. Dit terwijl het boek al is opgepakt en vertaald door uitgeverij Atlas Contact. Maar door deze vertaalde versie niet te laten zien in zo’n bekend programma, zullen de meeste mensen dit boek links laten liggen. En dat is gewoon zo zonde!
Ik kies voor vertalingen.
Het is voor mij tegenwoordig een bewuste keuze om vertalingen te kopen. Als ik in een boekenwinkel sta en op zoek ben naar een boek, zal ik met gemak de Nederlandse versie meenemen. En daar ook net zo van genieten.
Ik koop tot op de dag van vandaag nog steeds Engelse boeken, maar het merendeel is nu Nederlands. En dit doe ik bewust. Omdat ik zo graag wil dat uitgevers Nederlandse vertalingen blijven uitgeven. Omdat ik zo graag wil dat Nederlandse vertalers alle credit krijgen.
En omdat het vertaalde boek vaak net zo mooi is als het origineel.
Doe jij hetzelfde?
8 Comments
Ik pak de laatste tijd juist meer Engels op omdat die boeken dus niet vertaald zijn. En soms vind ik Nederlandse ebooks zo belachelijk duur dat ik het liever in het Engels lees, want is goedkoper.
Er zijn zeker auteurs waarvan ik de boeken in het Engels koop, omdat ik de rest van het werk ook in het Engels heb of het gewoon niet vertaald is.
Over ebooks kan ik niet zeggen, maar dat een vertaald boek duurder is vind ik alleen maar logisch. Zit veel meer werk in en er zijn meer mensen bij betrokken, om hen te steunen leg ik graag wat extra euro’s neer. ?
Heel vaak lees ik nog in het Engels, maar dan vooral omdat ik makkelijker aan gratis Engelse boeken kan komen. De boeken van Charles Dickens bijvoorbeeld, kan ik van Gutenberg halen en op mijn e-reader zetten, en ik lees en recenseer boeken via Netgalley. Ik lees heel veel, en gelukkig makkelijk in het Engels, want zeker nu we nog in de bijstand zitten kan mijn portemonnee anders mijn leestempo niet bijhouden 😉 Maar als ik een keer een boek koop, is dat ook heel regelmatig in het Nederlands.
Vertalen is inderdaad een vak apart. Ik ken een literaire vertaler, en vind het altijd zo knap hoe hij manieren weet te vinden om lastige stukjes te vertalen! (En de vertalingen op tijd af te krijgen, je moet echt discipline hebben om zoiets te kunnen volgens mij)
De meeste Engelse klassiekers lees ik inderdaad zelf ook in de originele taal. En ik snap voor de rest ook dat Engelse boeken nu eenmaal iets goedkoper zijn, maar dat is natuurlijk voor een reden..
Vertalen lijkt mij ook zo lastig! Eigenlijk schrijf je een boek opnieuw, met enorm veel tijdsdruk én nog eens met een rot salaris… Zo veel respect voor vertalers die het mogelijk maken om voor ons als lezers boeken toegankelijk te maken. ?
Ik kies soms voor vertalingen, maar zeker bij romans meestal voor het origineel omdat Engelse boeken nu eenmaal een stuk goedkoper zijn. Goede vertalingen zijn wel echt vakwerk!
Het is natuurlijk ook logisch dat Engelse boeken goedkoper zijn, maar persoonlijk geef ik graag een paar euro extra uit voor een vertaling.
Wel grappig dat je ‘hard te volgen’ typt 😉 Ik dacht dat je veel anglicismes gebruikt doordat je veel Engels leest, maar dat valt blijkbaar wel mee.
Ik lees bewust af en toe een Engels boek om mijn (weliswaar passieve) kennis van die taal op peil te houden en nieuwe woorden te leren. Maar sommige literatuur vind ik dan best lastig te volgen, met name bij complexe verhalen, bundels met korte verhalen of als er veel grapjes in zitten. Dan kan het zomaar zijn dat ik bij een volgend boek van zo’n schrijver een vertaling kies.
Een tijd lang las ik vrijwel alleen Nederlands en Engels, omdat ik een paar beroerde vertalingen was tegengekomen en daar geen zin meer in had. Maar gelukkig zijn er ook een heleboel goede vertalers. In mijn blogs over vertaalde boeken noem ik altijd de naam van de vertaler, want die kan zo’n boek maken of breken. In elk geval maken ze het mogelijk om boeken uit vreemde landen te lezen, wat ik graag doe.
Ik las voorheen wel veel Engels en anglicismes zijn het gevolg van het wonen in Engeland, valt mij niet eens meer op. Dus grappig dat je het noemt. 🙂
Zo zonde dat er een aantal slechte vertalingen tussen zitten die eigenlijk het verpesten voor de rest. Ik heb dit jaar echt prachtige vertalingen gelezen, daarom vind ik een blog als dit zo belangrijk.