Herman van de Wijdeven laat, met een simpele maar enorm effectieve schrijfstijl, in Leugenaar leugenaar een portret van echte puber zien. Charlie is kwaad, kortsluiting dreigt…
Leugenaar, leugenaar (2020)
Charlie is kwaad. Haar vader is verdwenen, zonder afscheid te nemen. Aan haar moeder heeft ze niets. Liv, haar beste vriendin, praat liever over iets anders. En in de klas haalt Kat haar het bloed onder de nagels vandaan.
Op de dag dat er brand uitbreekt op school ontstaat er kortsluiting in het hoofd van Charlie. In een paar tellen neemt ze een beslissing de vergaande gevolgen zal hebben.
Een boos vuurtje
“Mijn vader verdween op de ochtend van mijn dertiende verjaardag. Tenminste, wat mij betreft. Misschien vertrok hij ’s avonds laat al, of midden in de nacht, maar ik ontdekte dat hij weg was toen ik op blote voeten beneden kwam, en mijn moeder als een ziek vogeltje aan de keukentafel zat.”
Begint het nieuwste boek van auteur Herman van de Wijdeven, eerder schreef hij Zoals het gebeurd is (2013) en Meneer Jules of het Einde van Alles (2016). Een voor mij nog onbekende auteur, maar na het lezen van de achterflap van Leugenaar, leugenaar kon ik niet wachten om zijn werk te ontdekken.
Dit boek gaat over Charlie. Ze is dertien jaar, een leeftijd waarin je nog steeds een beetje kind bent, maar ook toch wel een beetje groot. Een beginnende puber en zoals te zien is aan de cover, brandt er in Charlie een vuurtje, een heel boos vuurtje. Want dat is Charlie, vooral heel erg boos. Boos op haar vader die ervandoor is gegaan en ergens anders een vrouw met een zwangere buik heeft, op haar moeder omdat ze er niets tegen doet. Boos op haar beste vriendin Liv die alleen maar over eigen, perfecte haar vader praat. En ook boos op Kat want ze laat Charlie maar niet met rust met haar pesterijen.
Want dertien jaar is ook de leeftijd dat Charlie doorkrijgt dat er overal leugens zijn. Je moeder liegt, je vader liegt. Volwassenen liegen, kinderen liegen. En Charlie liegt zelf ook.
Maar een toren van leugens groeit snel door en zal niet lang stabiel blijven staan.
“Het meisje in de spiegel keek me beteuterd aan.
Alsof ze dingen wist die ik niet wist.”
Eigenlijk is het al te zien aan de vormgeving van het boek, maar Leugenaar leugenaar is enorm toegankelijk voor de jonge lezer. De cover is misschien niet mijn smaak, maar de sprekende illustratie en het gelimiteerde kleurenpallet zijn een goede reflectie voor wat binnen in het boek te vinden is. Korte zinnen, duidelijke spreektaal leidt de lezer het boek in. Het taalgebruik is op niveau, Charlie gebruikt grote woorden maar neemt ook genoegen met ‘praatdokter’ in plaats van psycholoog.
Deze schrijfstijl is misschien simpel, maar enorm effectief; binnen de eerste 20 pagina’s staat het beeld van Charlie al rechtop. Een puber, die bijna verdrinkt in haar eigen woede. Woede afkomstig van gevoelens van verraad en machteloosheid. Charlies woede greep me soms bijna bij de keel, ze komt over als een bom die elk moment van de pagina kan afspringen. En zelfs als lezer hou je je adem in, wanneer zal deze bom klappen?
“En nu was er in die andere wereld een besluit gevallen: ik had iets. Ik was iets. Een kind dat moeilijk uit zijn schulp komt.”
En precies dit, Charlie als hoofdpersonage is waarom ik dit boek maar moeilijk neer kon leggen en nog steeds niet helemaal kan laten gaan. De omschrijvingen van haar emoties, het onvermogen om te weten waar ze het precies zoeken moet. Haar bezoek aan de praatdokter. Haar woede naar iedereen om haar heen terwijl ze tegelijkertijd enorm zoekende is.
Dit is waar de kracht en kern van Leugenaar leugenaar ligt en daarom waren sommige elementen, bijvoorbeeld het vuur wat uitbreekt op school, voor mij onnodig. Het maakte dit boek van onder 200 bladzijdes iets te vol, het verhaal ietwat te sensationeel. En leidde, voor mij als lezer, de aandacht af van die kleine nuances, het simpele taalgebruik waar zoveel mee gezegd wordt. Het is iets zeldzaams als ik als lezer graag wat minder bladzijdes had gezien, maar voor mij wat dit deze keer het geval.
Kortom
Ik heb ze even geteld, in totaal heb ik 25 sticky notes gebruikt om citaten aan te duiden in Leugenaar leugenaar. Dit boek kwam binnen, bepaalde zinnen pakten me vast en lieten me niet meer los. En hoewel ik zeker punten van kritiek had, was ik meteen gehecht aan Charlie. Zoals ik eerder noemde, Herman van Wijdeven weet op een sublieme wijze de gevoelens van een jonge puber op papier te zetten. Een krachtig portret van woede en machteloosheid.
Dit meisje, boze Charlie, eigenlijk veel te wijs voor haar leeftijd, maar toch zo klein. Zij maakt Leugenaar leugenaar het waard om te lezen. Hopelijk zullen veel jonge lezers haar herkennen.
Details
Titel: Leugenaar leugenaar
Auteur: Herman van Wijdeven
Uitgever: Querido
Datum van verschijnen: februari 2020
Blz: 189
ISBN: 9789045124087
Dank Uitgeverij Querido voor het opsturen van dit fijne boek! ?
