Jeugdroman, 11+
De voorlezer van de sultan (2022)
Constantinopel (het tegenwoordige Istanbul), 1902. De sultan woont in grote weelde op zijn paleis, waar het leven nog geheel volgens de oude tradities verloopt. Lilit, een meisje van de Anatolische hoogvlakte en Bilal, een jongen uit de Afrikaanse woestijn komen samen in zijn harem terecht. Ze worden beste vrienden. De harem is een gouden kooi en een web van intriges. Iedereen dingt naar de gunst van de sultan, behalve Lilit. Ze droomt van de wind door haar haren en de zon op haar gezicht … Blijven Lilit en Bilal de rest van hun leven opgesloten tussen de paleismuren?
“De harem is een spinnenweb van intriges.”
“Al generaties lang woont de Armeense familie van Lilit in deze ruige uithoek van het Ottomaanse Rijk waar de temperatuur in de zomer tot grote hoogte stijgt en in de winter keldert tot ver beneden het vriespunt.”
En tot zevenjarige leeftijd heeft Lilit deze ruige uithoek van het Ottomaanse Rijk altijd als haar thuis gekend, veilig met haar familie om zich heen. Maar als haar moeder op het kraambed ziek wordt en Lilit er alleen op wordt uitgestuurd om medicijnen te halen, komt ze niet aan op de bestemming. In plaats daarvan vindt een hand zijn weg naar haar mond en in een ijzeren greep wordt ze ontvoerd en meegenomen naar Constantinopel.
Een groter contrast kan er niet zijn tussen de veilige thuisbasis van Lilit’s kleine dorpje en haar nieuwe verblijf, de harem van de sultan: “Pas op…. De harem is een spinnenweb van intriges. Er is zo veel jaloezie. Zorg dat je er nooit mee te maken krijgt en houd je afzijdig van al het geroddel.”
Maar zelfs al wordt haar naam afgepakt, is ze ver weg van huis en krijgt ze een gevaarlijke positie dicht in de buurt van de sultan, blijft de dappere en strijdvaardige Lilit dromen. Ooit zal ze haar dorpje, en haar familie, terugzien.
Goed onderzoek en een spannend verhaal
De voorlezer van de Sultan is voor mij de derde ontmoeting met het werk van schrijfster Inez van Loon en opnieuw verrast ze mij met hoe moeiteloos ze een fijn fictioneel verhaal verweeft met een geschiedkundige periode. In De voorlezer van de Sultan neemt ze de lezer mee naar Het Ottomaanse rijk van het begin van de twintigste eeuw. De inspiratie voor deze periode legt ze uit in haar nawoord: “De Ottomaanse harem heeft altijd al tot de verbeelding gesproken. In werkelijkheid leek de harem van de sultan meer op een streng bewaakte kostschool.”
Boeken van Inez van Loon staan synoniem met een goed historisch onderzoek en een spannend verhaal, en De voorlezer van de sultan is geen uitzondering. Van Loon neemt de lezer mee naar de wereld van Lilit, die terecht is gekomen op een plek waar jaloezie het tij voert. De onderhuidse spanning is duidelijk voelbaar te midden van de rijke wereld die Van Loon optekent voor de lezer: niemand is te vertrouwen omdat iedereen zichzelf omhoog probeert te werken, zelfs ten koste van anderen. En als Lilit de hoge positie van voorlezer van de sultan krijgt, voelt ze zich helemaal niet meer veilig…
“Meestal probeert ze aan de werkelijkheid te ontsnappen en de tijd door te komen met herinneringen aan vroeger thuis. Het lijkt een eeuwigheid dat ze daar was. Maar met haar ogen dicht haalt ze de beelden tot in de kleinste details terug. Van het voorjaar op de Anatolische vlakte, wanneer de dorre grasvelden veranderen in een zee van wilde rode tulpen. Ze voelt de zon op haar gezicht prikken.”
Even op reis
Ik schreef het al eens eerder. Inez van Loon schrijft boeken die ik als elfjarige verslonden had. Een prachtige combinatie van een spannend verhaal waarin liefde en vriendschap de boventoon voeren, maar vooral dromen wordt aangemoedigd. Het boek voelt daarentegen niet als een sprookje, maar als een realistisch geheel waar later ook het verval van het Ottomaanse Rijk in wordt meegenomen waardoor Lilit en haar nieuw gevonden vriend Bilal moeten vluchten. Dit zorgt voor een aangename spanningsboog waardoor het maar moeilijk is om dit boek neer te leggen.
Enkele woorden en begrippen zijn schuingedrukt en worden toegelicht in begrippenlijst achterin het boek. Maar nergens zal een lezer zich echt beperkt voelen door het taalgebruik. Net zoals de geschiedkundige gebeurtenissen op geen enkel moment geforceerd voelen, maar puur functioneren als setting voor een goed opgezet verhaal.
Een epiloog die zich een aantal jaar in de toekomst afspeelt maakt het verhaal compleet. Met een diepe zucht sloeg ik De voorlezer van de sultan dicht, ik had er weer een reis opzitten.
Details
Titel: De voorlezer van de sultan
Auteur: Inez van Loon
Uitgever: Clavis
Datum van verschijnen: maart 2022
Blz: 248
ISBN: 9789044844863
Dank aan Inez van Loon & Uitgeverij Clavis voor het recensie-exemplaar.
Het boek is te koop bij je (online) boekhandel; koop een boek, koop lokaal!
Lees mijn bespreking van: Mathilde, ik kom je halen – Inez van Loon
