Boekenlijstjeskunst
Afgelopen week typte ik weer een lijstje boeken bij elkaar. Een mooie mix van prentenboeken, eerste zelfleesboekjes maar ook voorleesverhalen voor de oudere leerjaren. Een aantal prikkelende informatieve boeken en een aantal net zo prikkelende boeken die in de middenbouw en bovenbouw zelfstandig gelezen kunnen worden. Ik kan het nooit laten om een aantal favorieten toe te voegen. Zo vond deze keer Brons van Linda Dielemans zich naar het lijstje van de informatieve verhalen en omdat Maysa en Musa en het koekjesmysterie van Zanib Mian voor mij in alles leesplezier ademt was die ook snel op het lijstje toegevoegd. Ook smulde ik van Het boek dat niemand wilde lezen van Richard Ayoade; grappig, metafictioneel, leuk! Hoppa, ook op het lijstje.
Boekenkennis is een van de peilers van de functie van een leesconsulent en een boekenlijst kunnen maken hoort daar vanzelfsprekend ook bij.
In de anderhalf jaar dat ik nu leesconsulent ben maakte ik al veel lijsten; thematisch passend bij de vakken, op groep en leeftijd maar ook lijsten met tips voor leerkrachten zelf. Afgelopen week werkte ik aan een lijst voor een school met een – op het eerste gezicht – een open vraag; we willen de schoolbibliotheek vullen, waar beginnen we? Vanwege de socio-culturele achtergrond kwamen hier echter wel een aantal bijbehorende eisen bij naar voren; zoals boeken met magie liever niet. Ook was hier een zeer grote behoefte aan spiegels.
Een lijstje met boeken maken lijkt misschien makkelijk, ik lees genoeg en deel met liefde mijn enthousiasme voor een breed scala aan titels. Maar boeken zijn niet alleen het doel. Ze zijn ook een middel voor leesplezier en leesmotivatie en de weer daaropvolgende betere kansengelijkheid. Welke boeken voor die doelen gebruikt moeten worden, is voor elke lezer en daarom ook elke school anders. Elke leerling, elke school komt met een eigen context.
Maar waar je wil rekening houden met het huidige leesniveau van de leerlingen, is er ook een kunst om dat te negeren. Omdat we kinderen moeten optillen met verhalen en niet klein moeten willen houden. Juist kinderen het vertrouwen inboezemen dat ze een verhaal wel aan kunnen. Of beter gezegd, dat ze de meer complexere verhalen ook verdienen. Rijke teksten zijn voor elk kind, elke lezer, niet alleen voor de kinderen die een bepaald niveau hebben behaald. En waar spiegels een grote eis zijn, is het spreekwoord niets voor niets tweeledig, want ramen zijn minstens even belangrijk. Want over jezelf leren en over anderen staat op gelijke hoogte. Het een tilt het andere op; door jou te kennen, ken ik mezelf nog iets beter.
Zuchtend typ ik nog een aantal titels in een notitie app in mijn telefoon, wetend dat ik morgen waarschijnlijk nog een uurtje even wat andere titels wil bekijken in de bibliotheek. Misschien pas ik het lijstje nog wel aan, de vraag was immers vrij open, de hoeveelheden zijn niet genoemd. De wens om elke lezer het perfecte boek aan te reiken, of in ieder geval dat ene boek dat meer leesmotivatie ontketent, blijft aanwezig. En ik zal het altijd blijven najagen.
Leesweek 19
Oever – Ludwig Volbeda
2024, Querido
Eigen exemplaar
Ik kon na afloop alleen diep zuchten. Dit is een boek om te koesteren, alleen maar dat. Of misschien vooral dat.
Broergeheim – Emiel de Wild
2013, Ploegsma
Luisterboek via Storytel
Dit is zo’n boek dat een beetje zeer doet tijdens het lezen en nog een beetje meer na het uitlezen. Over een vermiste broer, en over bedenken wat het betekent om broers te zijn en vooral over je realiseren wat dat niet betekent. Maar ook over onvoorwaardelijke liefde. Wat een geschikte keuze voor Nederland leest junior, hier kan je over blijven praten.
Ik schreef een blog terwijl ik dit boek las, over broers in de jeugdliteratuur.
Mees Kees, een pittig klasje – Miriam Oldenhave
2006, Ploegsma
Luisterboek via Storytel
Meesterlijk voorgelezen door Frank Groothof, waardoor alles net nog even grappiger en leuker werd. Maar ik was positief verrast doordat dit boek meer was dan alleen grappig en luchtig; mooi is het oog voor de individuele (emotionele) behoeften van leerlingen en hoe leuk leren wordt gemaakt.
Ik gun ieder kind een Mees Kees.
Tot volgende week!
PS. Deze blog lijkt over de weken langzaam getransformeerd te zijn naar een-alles-en-nog-wat blog, voelen de gelezen boeken nog steeds op hun plek hier?
