Prentenboek, 4+
Ik praat als een rivier (2021)
Een jongen voelt zich buitengesloten, omdat hij op school niet uit zijn woorden kan komen. Maar een wandeling langs de rivier met zijn vader verandert alles.
Een troostrijk boek voor iedereen die zich anders voelt.
Vertaald door Edward van de Vendel.
“Mijn vader nam me mee naar de rivier zodat ik me minder alleen voelde.”
Schrijft auteur Jordan Scott in het nawoord van het bijzondere prentenboek Ik praat als een rivier. Scotts jeugd werd beïnvloed door zijn stotteren. Op sommige dagen – ‘slechte praatdagen’ – deed zijn mond het helemaal niet meer, was elk woord was pijnlijk en was vooral het gelach van zijn klasgenoten ondraaglijk. Zijn vader nam hem dan mee naar de rivier. Het samen naar de rivier gaan, vormde de inspiratiebron voor het prentenboek dat voor mij ligt; Ik praat als een rivier, met illustraties van Sydney Smith.
Het prentenboek valt op vanaf de eerste aanblik door de bijzondere illustraties en thematiek. Maar als je het boek nog een keer doorbladert en nog een keer met aandacht leest, valt het boek ook op vanwege een andere reden. Het hoofdpersonage krijgt geen naam, maar vanaf het moment dat de lezer hem ontmoet is er een bepaalde kwetsbaarheid in zijn ogen te vinden. Een andere manier van kijken naar de wereld. Vanaf het moment dat hij wakker wordt, is er namelijk altijd iets dat hem herinnert aan ‘de geluiden van woorden’ en hem daarin vooral herinnert dat hij geluiden van woorden niet kan zeggen. Deze jongen stottert, de woorden vinden hun weg niet buiten zijn mond. Daarom blijft hij liever stil.
“De k is een kraai
die achter in
mijn keel
blijft steken.
De m van maan
bestrooit mijn lippen
met magie
waardoor ik alleen
nog maar mompel.”
“Maar als de rivier stroomt, dan stottert hij, en dat doe ik ook.”
Zoals een goed prentenboek beaamt, vertelt het beeld naast de woorden een eigen verhaal. De illustraties van Sydney Smith schikken zich naar de wereld van dit jonge hoofdpersonage en maken deze hortende en borrelende belevingswereld visueel voor de lezer. We vinden in deze illustraties geen rechte lijnen, maar vloeiende bewegingen in zachte kleuren. De wereld lijkt op een schilderij, maar wel eentje waar de jongen net niet bij kan met zijn woorden. En als er in de klas een vraag wordt gesteld, lijkt de wereld helemaal te vervormen. Het lijkt alsof er met water op de gezichten van de klasgenoten gespetterd is als ze naar hem omkijken; de gezichten zijn niet meer dan anonieme vlekken. De muren van het klaslokaal krom en scheef. Hoe meer je kijkt, hoe meer je de benauwdheid van de jongen voelt.
Maar dan haalt zijn vader hem op van school en neemt hem mee naar de rivier. De benauwdheid maakt plaats voor ruimte, de bomen naast de rivier deinzen zacht op en neer in de wind en de rivier zelf flikkert uitnodigend. Zoals Scott in het nawoord vertelt, is het doel van logopedisten vaak om stotterende kinderen weer vloeiend te laten praten. Maar wat precies vloeiend is, kan voor iedereen verschillen: “De rivier heeft een mond, een stroming, een flow. De rivier is natuurlijk en geduldig, hij zoekt eeuwig zijn we naar iets groters dan hijzelf. Maar als de rivier stroomt, dan stottert hij, en dat doe ik ook.”
De rivier houdt geen rekening met wat anderen denken, hij stottert en raast en borrelt gewoon door. Voor de rivier is in deze illustraties daarom een bijzondere rol weggelegd, op elke illustratie neemt hij een andere vorm aan, van grote golven tot een uitnodigend sprankelend bad. En dan ziet de jongen het ook, ogen vol verwondering maar vooral ogen vol herkenning.
Kortom
Op de laatste illustratie wordt de titel van het boek nog een keer herhaald en staat het hoofdpersonage midden in de rivier. In de lijnen van de rivier is beweging te zien in de vorm van rollende golven, maar het overheersende gevoel is rust. En ik denk dat dit het gevoel is wat bij de lezer zal achterblijven als het boek weer dichtgeslagen wordt.
Ik praat als een rivier is een warm boek dat de lezer zal raken. Het boek wordt aangeraden om voor te lezen vanaf 4 jaar, of vanaf het moment dat je samen bewust kan spreken over het onderwerp van stotteren. Maar ook in het verlengde daarvan zullen ‘anders zijn’ en ‘acceptatie’ als onderwerpen naar boven komen.
Schrijver Jordan Scott vond als kind zijn gelijke in de rivier, hopelijk zullen kinderen hun gelijke in dit boek vinden.
“Dit is hoe mijn mond beweegt.
Dit is hoe ik spreek.
Zelfs de rivier stottert.
Net als ik.”
Details
Titel: Ik praat als een rivier
Auteur: Jordan Scott
Illustrator: Sydney Smith
Vertaler: Edward van de Vendel
Uitgeverij: Uitgeverij Querido
Datum van verschijnen: augustus 2021
ISBN: 9789045126524
Dank voor het recensie-exemplaar, Uitgeverij Querido!
Het boek is te koop bij je (online) boekhandel; koop een boek, koop lokaal!
Koop het boek bij Libris.
