Mary John, Ana Pessoa

De bijzondere Young Adult roman Mary John is een brief van 200 bladzijdes. Maar het is nog veel meer dan dat; een boek over opgroeien en je eigen identiteit vinden. Een tijdloos verhaal.

Mary John (2020)

In een lange brief aan haar grote liefde Júlio haalt de 16-jarige Maria herinneringen op aan hun kindertijd en biecht ze haar gevoelens voor hem op. Zelfs als ze verhuist naar een andere stad, blijft Júlio haar gedachten beheersen. Kan ze zich ooit van hem losmaken?

Een liefdesverhaal, een coming-of-age, een brief

Ik zou Mary John kunnen omschrijven als een liefdesverhaal. Een verhaal over een meisje en een jongen die elkaar ontmoeten, op een pleintje tussen de huizen. Een meisje en een jongen die een kus deelden en daarna ook nog een tweede.

“En ik maak een handstand tegen je aan. Ik roep: ‘Laat me niet vallen!’ En je laat me niet vallen. Je handen grijpen me vast rond mijn enkels en niets is zo perfect als jouw handen rondom mijn enkels. Misschien was dat wel liefde, Júlio Piraat.

Iemand ondersteboven.”

Maar ik zou dit boek ook kunnen omschrijven als een coming-of-age verhaal. Want het meisje, niet meer ondersteboven, groeit op. Ze wordt ongesteld, ze verhuisd, neemt afscheid van mensen en ontmoet nieuwe mensen. Was verliefd en wordt opnieuw verliefd. 

En het boek is ook een brief, een hele lange brief. 

Alle labels zouden kloppen. Dit boek gaat over een eerste liefde. En Mary John gaat ook over een meisje wat opgroeit. En de 200 pagina’s gaan over Toch zouden deze labels tekort doen aan het boek. Elk label zou dit boek tekort doen. Want het is zoveel meer.

Een ode aan het opgroeien

Vertaald uit het Portugees door Finne Anthonissen is de Young Adult roman Mary John vooral een ode aan het leven en het opgroeien.

Het boek is, zoals gepresenteerd, een lange brief. Precies 200 bladzijdes. In deze brief leren we een jong meisje kennen. 16 jaar is precies de grens tussen nog heel jong en het volwassen worden. En hoofdpersonage Maria zit letterlijk op deze grens vast, tussen melancholie en geluk. De titel van het boek zegt het al: de bijnaam Mary John verwijst namelijk naar de naam die Júlio aan haar gaf en haar zodoende vasthoudt in het verleden. 

Alhoewel de brief vooral over het verleden gaat, iets wat er misschien wel of niet was tussen haar en haar jeugdvriend, beweegt de wereld om haar heen door. Maria beweegt zelf door, ze groeit, ze ontwikkelt;

“Ik kijk naar het blad papier en naar mijn pen. Deze brief wordt steeds langer en mijn pony ook. Dingen groeien en veranderen geruisloos, Piraat. Bomen, schaduwen, dagen. Ik groei en verander ook geruisloos. Mijn lichaam en mijn spiegelbeeld. Mijn ziel, mijn pony.”

De woorden worden versterkt door de vormgeving en illustraties: het hele boek, inclusief omslag, letters en illustraties zijn in een donkerblauwe kleur gedrukt. Een kleur die dezelfde melancholie omarmt als de tekst. Ook de illustraties, van Bernardo P. Carvalho, die doen denken aan een stripboek, voegen een stille emotie toe.

Mary John zorgt vooral voor een intieme leeservaring. Schrijver Ana Pessoa weet in de kleinste details de moeilijkheden van het opgroeien van een jonge vrouw in schilderachtige omschrijvingen samen te vatten. Een treffende scene als Maria voor het eerst ongesteld wordt, iets wat groei signaleert al voelt de verandering klein. En ook later in het boek, als Maria naakt voor de spiegel staat en haar lichaam bekijkt en ontdekt. Zou je jezelf op straat voorbij lopen?

Kortom

Ja, kortom, een bijzondere Young Adult. Een boek waar ik in begon en in dezelfde zit uitlas. Misschien wel de beste Young Adult die ik ooit las?

Mary John voelt als verhaal vooral tijdloos. Mobiele telefoons zijn aanwezig, maar toch zou dit verhaal ook niet misstaan in de jaren 80 of zelfs nog vroeger. Het boek gaat over hoe je identiteit verbonden is aan vele kenmerken, plaatsen en zelfs personen. Over terugkijken en besluiten vooruit te gaan.

Maria zal daarom voor veel jonge lezers herkenbaar zijn. Want ook ik zag mezelf terug in haar. Herkenbare momenten in het zoeken naar je eigen persoon en vooral het ontdekken van wie die persoon nu eigenlijk is.

Het is een prachtige leeservaring, een leeservaring van enkele uren. Maar wat ik al eerder noemde, dit boek is toch veel meer.

“En alles is logisch, zelfs als het niet logisch is. De wereld is heel groot en heel klein. Het leven is heel lang en heel kort. En het heeft geen zin om je best te doen alles te begrijpen. Soms moet je dingen gewoon accepteren.

Ik ben ik.
Jij bent jij.”

Details

Titel: Mary John
Auteur: Ana Pessoa
Illustrator: Bernardo P. Carvalho
Vertaler: Finne Anthonissen
Uitgeverij: Uitgeverij Querido
Datum van verschijnen: januari 2021
Blz: 200
ISBN: 9789045125060

Het boek ligt vanaf vandaag, 26 januari 2021, in de (online) boekhandel. Koop een boek, koop lokaal!

Dank voor het opsturen van dit exemplaar, Querido!