Een klassieker voor een reden. Kruistocht in Spijkerbroek blijft als 12 jarige of 26 jarige even spannend, ontroerend en meeslepend. En misschien zelfs nog wat meer.
Kruistocht in Spijkerbroek
‘… en dit’, zei dr. Simiak, ‘is dan de materietransmitter.’
Begint één van de beste jeugdboeken uit de Nederlandse literatuur, bekroond met o.a. de Gouden Griffel en de Europese prijs vroor het beste historische jeugdboek. In 2019 werd voor de Stichting Geef een boek cadeau! de vierennegentigste druk uitgebracht.
Kruistocht in Spijkerbroek is het verhaal van Dolf, 15 jaar. Dapper, nieuwsgierig en een doorzetter, alles wat je in een hoofdpersoon maar kunt wensen. Als Dolf in de kerstvakantie een kijkje mag nemen in het laboratorium van bevriende wetenschappers, is hij meteen gefascineerd door hun nieuwste uitvinding. Een echte tijdmachine! Hij overtuigt de wetenschappers ervan om hem als proefkonijn te gebruiken en hem terug te sturen naar een riddertoernooi in 1212.
Maar wat als hij helemaal niet terechtkomt bij het riddertoernooi in Frankrijk maar in Duitsland, de plek waar dan net een Kinderkruistocht is vertrokken. Lukt het Dolf weer om op de afgesproken plek te staan om weer terug te reizen naar zijn eigen tijd?
Jeugdsentiment
Zo ver ik kan terugkijken denk ik dat ik Kruistocht in Spijkerbroek voor het eerst rond 2005 las, ergens rond de 12/13 jaar. Het moment dat ik in de bibliotheek voor het eerst langs de prachtige boeken van Thea Beckman kwam. De Kinderen van moeder aarde trilogie, Saartje Tadema en nog veel meer stonden daar allemaal in de kast. En natuurlijk Kruistocht in Spijkerbroek. Ik kan me nog goed herinneren hoe deze boeken mij compleet opslokten. Ik verslond ze, bijna letterlijk.
Dus toen in 2019 er een nieuwe druk werd verspreid over de boekenwinkels in Nederland, kon ik niet anders dan dan ook een kopie voor mezelf mee te nemen. En opnieuw in de magie van Thea Beckman te duiken.
En dat heb ik dus de afgelopen weken gedaan. Ik ben opnieuw samen met Dolf de tijdmachine ingedoken, om op reis te gaan naar 1212. En opnieuw slokte dit boek mij weer compleet op, ik vergat de omgeving om me heen en keek mijn ogen uit. De innemende karakters, de rijke beschrijvingen van het landschap en de spannende, nagelbijtende momenten zorgden ervoor dat ik dit boek maar moeilijk kon neerleggen.
Terechte klassieker
Het is toch een verschil om een boek te lezen als 12-jarige of als 26-jarige.
Want ik moet bekennen dat ik toch wat minder herinnerde over het plot dan ik vooraf had verwacht. En dit komt waarschijnlijk ook omdat flinke stukken over mijn hoofd zijn gegaan als 12-jarige. Want ik verbaasde me hoeveel dood en verderf in dit boek zit. Het is de middeleeuwen en geweld en ziektes hebben de boventoon, historische accuraat is dit boek zeker.
Als lezer wordt je daarom vaak geconfronteerd met de dood van kinderen. En vooral hele jonge kinderen. Dit wordt zonder pardon beschreven. En je merkt bij Dolf ook het verdriet en de woede rondom deze onrechtvaardigheid. Hoe al deze kinderen, aangesloten bij de kruistocht, er helemaal alleen voor staan. Dat de rijken eten aan overvloed hebben terwijl kinderen omkomen van de honger. En dat ziektes ronddwalen in deze kinderkruistocht.
Hoe langer Dolf in de middeleeuwen is, hoe meer hij ook zich bedenkt dat het in zijn eigen tijd niet heel anders is. Dat er nog steeds ongelijkheid bestaat. En ook rondom het handelen van de kerk is in 2019 nog steeds veel te zeggen, maar laat ik deze leeservaring maar niet veranderen in een politiek debat. 🙂
Ik kijk met andere ogen naar dit boek als volwassene, want Dolf zijn gedachten zijn herkenbaar. Zelfs in 2019. Zevenenveertig jaar na dat Kuistocht in Spijkerbroek werd geschreven, is dit boek nog steeds relevant.
Ik moest stiekem wel lachen om benamingen als ‘Zwarte Piet’ en ‘Wilde Indiaan’. Anno 2019 zijn dat toch wat meer controversiële uitdrukkingen. Maar dat mag de plezier zeker niet drukken, dit boek zal nog vele jaren gelezen worden. En we zullen allemaal een oogje dichtknijpen bij deze begrippen.
Kortom
Ik heb opnieuw genoten van Thea Beckman’s Kruistocht in Spijkerbroek. Hoewel ik nu met andere ogen naar deze jeugdklassieker kijk, is dat eigenlijk alleen maar in de positieve zin.
Want het is niet te ontkennen hoe goed Thea Beckman is, hoe ik met spanning sommige bladzijdes las; benauwd hoe Dolf zich nou weer uit deze situatie zou redden. Of rilde bij de gedachte om de Alpen door te trekken zonder goede bescherming. Of mijn hart voelde breken bij het lijden van al deze kinderen.
Wat kijk ik er naar uit om Thea Beckman en haar bibliografie weer te (her)ontdekken!
Details
Titel: Kruistocht in Spijkerbroek
Auteur: Thea Beckman
Uitgeverij: Lemniscaat
Datum van verschijnen: 1973
Blz: 363
ISBN: 9789060691670
