Roman
De wind kent mijn naam (2023)
De wind kent mijn naam is ondertussen al de zesentwintigste roman van de Chilleense Isabel Allende. Voor mij is dit pas het tweede boek dat ik van haar hand lees maar het is niet moeilijk om op te merken hoe Allende in al die schrijfuren een vanzelfsprekende soepelheid heeft ontwikkeld. Want soepel roept ze het beeld van de setting op en laat ze de personages, die ze al even gemakkelijk met vaak een bescheiden aantal zinnen tot leven schrijft, vrijuit bewegen.
De wind kent mijn naam vertelt over meerdere tijdlijnen het verhaal van ongelijkheid en de onmogelijke keuze die ouders maken om hun kind een betere toekomst te kunnen geven. Het boek begint in 1938 als de jonge Joodse Samuel door zijn moeder op het kindertransport wordt gezet. Hoewel de Tweede Wereldoorlog in ons geheugen staat gegrift en wordt gezworen dat zo’n situatie nimmer meer mag gebeuren, blijkt dat ouders tig jaren later nog steeds de keuze moeten maken om hun kinderen alleen weg te sturen. Want in 2019 vlucht de zevenjarige Anita Díaz zonder haar moeder voor het geweld in El Salvador en komt ze alleen terecht in de Verenigde Staten.
En zo komt een vluchteling van nu in contact met een vluchteling uit de jaren 30.
Een andere eeuw, maar eenzelfde lot.
“De herinnering aan die tijd was levendiger dan die aan het heden, daarom kon hij zich zo goed inleven in Anita, die hetzelfde meemaakte. Hij wist precies waaronder ze gebukt ging, hij wist waarom ze in haar slaap om haar moeder riep, hij wist waarom ze uren bij de voordeur zat te luisteren naar de geluiden op straat in de hoop dat Marisol zou verschijnen.”
Een boodschap van hoop
Opvallend is dat de achterflap van het boek de gebeurtenissen tot ver in het verhaal verklapt en de ontmoeting tussen de twee vluchtelingenkinderen, de een nu volwassen, eigenlijk niet het grootste gedeelte van deze pagina’s bevat. Sterker nog, dit gebeurt pas in de laatste 50 pagina’s.
Alhoewel de schrijnende keuze van ouders daarom zeker centraal staat, is de kern wat mij betreft een boodschap van hoop. Hoop dat in elke tijdlijn, in elk verhaal, aanwezig is. Want er zullen in tijden van onrecht altijd mensen die voor elkaar opstaan. Zoals de buurman die in 1938 zijn leven waagt om onschuldige slachtoffers te beschermen en later de jonge Samuel Adler onder zijn hoede neemt en Selena zich onbaatzuchtig als maatschappelijk werker zich inzet voor de kinderen die verloren raken in het grote vluchtelingendebat dat in Amerika afspeelt.
“De oplossing is niet om muren en gevangenissen te bouwen, en al helemaal niet om families uit elkaar te halen. Het migratiesysteem moet worden herzien en we moeten helpen bij het wegnemen van de oorzaak die ervoor zorgt dat mensen uit hun vaderland wegtrekken. Niemand wil alles achterlaten en wegvluchten, dat doen ze vanuit wanhoop.”
Kortom
Ofschoon Allende in deze bladzijdes een zeer belangrijk en relevant verhaal neerpent, vond ik dat de echte kern een beetje verscholen was in de vele zijpaden die ze in het verhaal bewandelt. Een derde “tijdlijn” wordt toegevoegd in een vergelijking met de Coronatijd waarin ook verdeeldheid en angst overheerste. Ook beschikt Anita over een magische kracht en is een romantische relatie tussen een maatschappelijk werker en een advocaat een beetje raar geplaatst. Bovendien botsen de hoeveelheid vreemdgaan en het feit dat vrouwen in hun introducties vaak geseksualiseerd worden met het verder gevoelige en schrijnende verhaal.
Desalniettemin kan ik het niet vaak genoeg zeggen: hoewel het idee van De wind kent mijn naam sterker is dan de uitvoering, is dit idee – deze boodschap – zo relevant dat ik het boek alsnog graag zou willen aanraden.
Details
Titel: De wind kent mijn nam
Auteur: Isabel Allende
Vertaler: Marjan Meijer
Uitgever: Wereldbibliotheek
Datum van verschijnen: juni 2023
Blz: 288
ISBN: 9789028453104
Dank aan de uitgeverij voor het verrassingsexemplaar.
Het boek is te koop bij je (online) boekhandel. Koop een boek, koop lokaal!
