Volwassen roman
De vierde weg (2021)
Paul is een timide jongen, bang voor rode avonden. Zijn memmà is altijd druk met het verdienen van de kost, terwijl zijn vader zijn dagen slijt in ledigheid. Gelukkig kan Paul zijn verhaal kwijt bij de konijnen. Zijn liefde voor de dieren zet hem aan diergeneeskunde te studeren. Hij wordt plattelandsveearts en bouwt snel een bijzondere band op met de boeren. Dankzij hun nuchtere kijk en gezonde boerenverstand groeit uit de zweverige jongen een man die met beide voeten op de grond staat. Op latere leeftijd ontdekt Paul dat de geest van zijn vader toch nog onder zijn huid zit. Lijkt hij meer op hem dan hij had gedacht? Paul begrijpt dat de boeren hem hebben geholpen niet de verkeerde weg in te slaan zoals zijn vader, maar de vierde weg te nemen.
De stilte
“Bij ons in de polders horen wij de stilte.”
Begint Jef Laureyns zijn debuutroman De vierde weg, eind 2021 uitgegeven bij Beefcake Publishers. Hoewel deze proloog verder alles behalve stil is – er woedt een storm en een boer wordt dood gevonden naast zijn dode koe – is het begrip van stilte wel een geschikte beschrijving voor de rest van deze roman.
Waar de titel van De vierde weg nu precies voor staat volgt pas aan het eind van het verhaal, maar in de eerste instantie ontmoet de lezer de nuchtere dierenarts Paul. Vanuit zijn ik-perspectief beschreven begint elk nieuw hoofdstuk met een casus vanuit de praktijk. Op een sobere en vaak theoretische wijze wordt beschreven hoe koeien worden geholpen met kalven, wonden worden verbonden en injecties worden gegeven.
Maar naast het werk van de dierenarts, reflecteert Paul ook. Eerst nog op afstand op het leven, maar steeds meer komt iets anders tevoorschijn; de kleine Paul. Ergens diep verborgen in de volwassen versie. Een kind dat werd opgevoed als nakomertje in een gezin. Een gevoelig kind, wie vaak alleen was met zijn boeken en zijn emoties eigenlijk alleen kan uiten bij zijn konijnen:
“Daar, op het stro gehurkt, deelde ik mijn groot verdriet met de konijnen. Zij begrepen mijn tranen. Aan de kippen durfde ik ook wel weleens een verhaal toe te vertrouwen, maar zijn mummelden niet zo begrijpend als de konijnen.”
Een portret van een jeugd vol verdriet wordt langzaam geopenbaard aan de lezer. Want waar Paul op zijn relatie met zijn moeder vol met liefde reflecteert, knelt er iets in de beschrijvingen van zijn vader en zijn alcoholmisbruik. Iets wat zelfs nu nog knelt in het leven van die nu zo nuchtere, volwassen dierenarts.
Onbegrijpelijke en koppig, echt en menselijk
Maar waar het steekt in de gedachten aan zijn vader, spreekt in de beschrijvingen van zijn cliënten alleen maar Pauls stille bewondering.
In een prachtige Vlaamse tongval maakt Laureyns indruk met zijn karaktertekeningen van de boeren die Paul als dierenarts helpt. In korte maar rake beschrijvingen roept hij een realistisch en tamelijk hard portret op van het boerenleven en zijn bewoners. Het blijkt een prachtige en vooral eerlijke blik op de mens. Waarin zowel de eigenzinnige nuchterheid van de boeren wordt beschreven als de gevoelige, kwetsbare kanten. En zo lees je over hoe de ene boer weigert een ambulance te bellen wanneer een roestige pin dwars door zijn voet steekt. En over een andere boerin waar de liefde voor haar man zelfs jaren na zijn dood nog steeds niet is uitgedoofd. Soms onbegrijpelijk en koppig maar ook echt en menselijk. De beschrijvingen zijn soms bijna te rauw, maar maken daarom juist indruk.
Hoewel Paul vaak de vraag wordt gesteld of hij een boerenzoon is, en het antwoord hier eigenlijk nee op is, vertelt dit verhaal iets anders. Hij had een andere weg kunnen kiezen in het leven, en zijn vader achterna kunnen gaan, maar koos De vierde weg. Een weg die Paul leidde tot bijzondere connectie tussen hem en de boeren, die hem hebben gemaakt tot wie hij nu is. Een nuchtere en hardwerkende dierenarts, maar ook een eerlijke en emotionele man.
Niet alles viel voor mij compleet op zijn plek in deze roman. Laureyns valt vaak terug op citaten uit beroemde boeken en haalt muziekstukken aan om zijn verhaal kracht bij te geven. Niet nodig, want De vierde weg is een prachtig boek vol met tegeltjeswijsheden over dier, mens en omgeving. Ik heb het erg graag gelezen.
“Koeien en hun kalveren wijzen je dagelijks terecht en drukken je steeds weer met de neus op de ingrediënten voor een goede afloop. Dat zijn: kennis, ervaring, aandacht, maar, niet te verwaarlozen, ook een flink deel geluk. Lessen in nederigheid, gegeven door koeien.”
Details
Titel: De vierde weg
Auteur: Jef Laureyns
Uitgever: Beefcake Publishing
Datum van verschijnen: 2021
Blz: 136
ISBN: 9789493111707
Dank aan Beefcake Publishing voor het recensie-exemplaar.
Het boek is te koop bij je (online) boekhandel; koop een boek, koop lokaal!
