Leesweek #6 van 2024

Vertel eens?

Ik bewandel nog vaak de dunne lijn tussen het vervelende stemmetje van ‘imposter syndrome’ en een meer zelfverzekerde overtuiging die ‘Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan’ in mijn oor schreeuwt. Hoe je van de ene naar de andere komt en daar kunt blijven weet ik op mijn dertigste eigenlijk nog steeds niet. Die eerste blijft al jaren koppig hangen; in werk, in schrijven, in alles – toch is die tweede overtuiging ook steeds meer aanwezig. Al moet ik er soms wel even extra naar zoeken.

De werkweek stond in het teken van een riedeltje ‘nieuwe ervaringen’ – vandaar dus die dunne lijn – waarvan een workshop voor een team aan leerkrachten de kers op de taart was. Anderhalf uur kreeg ik om over de aanpak Vertel Eens van Aidan Chambers te vertellen. Ik vertelde het eerste halfuur over de ‘wat’ (met leerlingen over een gelezen tekst praten waarbij de focus ligt op je eigen leesbeleving uitbreiden aan de hand van de leesbeleving van anderen) en de ‘waarom’ (omdat praten over boeken net zo belangrijk voor het leesplezier is als het lezen zelf en de selectie van de boeken die je leest) en daarna was het tijd om de aanpak zelf te ervaren.

Om de workshop voor te bereiden dook ik in de dagen voor de workshop in verschillende dichtbundels. De uiteindelijk gekozen gedichten deze precies wat goede gedichten kunnen doen; ze brachten een gesprek op gang. Een blokgedicht van Ted van Lieshout over een vriendschap met voorwaarden (uit de prikkelende bundel Driedelig paard) zorgde voor verontwaardigde reacties. Terwijl het gedicht Wat je moet als je moeder huilt (uit het fantastische Wat je moet doen als je over een nijlpaard struikelt) zorgde voor tranen. Er werd gesproken over waarom deze emoties tevoorschijn kwamen, de relatie tussen tekst en beeld en de rol van de leerkracht hierin. Je als leerkracht of leesbevorderaar zelf ook kwetsbaar durven opstellen was een van de mooiere conclusies. En een conclusie die ik alleen maar kan beamen.

Het bizarre verhaal over het afschaffen van huilen (een hoofdstuk uit Zeb. van Gideon Samson) kreeg een verscheidenheid van reacties van ‘hilarisch’ en ‘fantastisch’ tot ‘ik vond er geen bal aan’. Elke reactie was welkom want dat is ook Vertel Eens, want zoals Chambers zegt ‘We weten pas wat we denken, als we het onszelf horen zeggen.’. Ook negatieve emoties kunnen onderdeel zijn van een leeservaring. Sterker nog, die horen onderdeel te zijn van een zoektocht naar je leessmaak. De taak van leesbevorderaars is dan ook niet om jonge lezers te vertellen wat goede boeken zijn. Laat ze Losers lezen, in Boomhutten klimmen en naar plaatjes kijken. Als helpende volwassenen hoeven wij alleen maar zonder oordeel klaar te staan met de vraag ‘Vertel eens?’

Ik heb het al vaker gezegd; ik moet mezelf af en toe knijpen dat dit mijn werk is. Dat ik op deze manier mag bijdragen aan leesplezier, voor deze leerkrachten maar ook indirect voor hun leerlingen, is als iets vanuit een droom.

En die stem, tja, die gaat dus steeds meer naar ‘Ik kan het’. Punt uit.

Leesweek 6

1. Mijn spook en ik – Edward van de Vendel met illustraties van Floor de Goede
2023, Querido
Bibliotheek exemplaar

Met dit auteur-en-illustrator duo weet je dat je in goede handen bent. Ik heb een aantal keer hardop moeten gniffelen om dit mooi geïllustreerde verhaal over je angsten onder ogen zien, hulpspoken en bizarre bijnamen. Er was aan het eind zelfs nog ruimte voor een hartverwarmende ‘awww’.

2. De grand tour van Henry Montague – Mackenzi Lee
Vertaald door Merel Leene
2020, Blossom Books
Bibliotheek exemplaar

Als ik een Young Adult roman oppak, zoek ik simpelweg naar een lekkere pageturner. En wat was De grand tour van Henry Montague in alle aspecten een wilde, melodramatische, héérlijke pageturner. Over een egocentrische zoon van een graaf en zijn wilde avontuur door Europa. Struikrovers, piraten, een onbereikbare liefde, vervloekte alchemie – elke keer als je denkt dat je weet waar dit verhaal naartoe zal gaan, slaat de schrijver weer een andere kant op. Ik heb ervan gesmuld. (En het tweede deel meteen gereserveerd in de bibliotheek).

Tot volgende week!