Het prentenboek Hoe maak je een vogel? leert de lezer dat iets creëren meer is dan alleen onderdelen verzamelen. Het vraagt ook om verbeelding en kunnen dromen.
Hoe maak je een vogel? (2020)
Haal diep adem en neem de tijd.
Het maken van een vogel moet je niet haasten.
Veren en botten? Schelpen en stenen?
Wat heb je nodig om iets te maken dat zal zweven op de wind?
Maak samen met de bekroonde makers Meg McKinlay en Matt Ottley een fantastische vlucht van de verbeelding. Soms kunnen een vleugje magie en een standvastig hart iets heel kleins veranderen in pure tovenarij.
Een stappenplan
De eerste kennismaking met het prentenboek Hoe maak je een vogel? is sober: de omslag en de eerste bladzijdes maken gebruik van gedempte kleuren. En door het gebruik van veel ruimte op de bladzijde voelt het boek bijna leeg. Of misschien is statisch een beter woord, de omgeving rondom het hoofdpersonage voelt enorm, maar zonder leven.
We zien het meisje zitten op een van de eerste bladzijdes, ze kijkt uit het raam. En het lijkt alsof ze ergens over denkt; misschien wel een droom of een wilde gedachte of een behoefte om iets te creëren. En de tekst vertelt het ons; ‘Haal diep adem, neem je tijd. Het maken van een vogel is niet gebaat bij haast.’.
Het concrete doel komt in zicht als de pagina’s zich langzaam vullen met kleur. We zien de meest gedetailleerde illustraties van botten, schelpjes en opgebrande lucifers. Een lange rits van gekleurde veren op de bladzijde. En een touwtje om alles bij elkaar te houden. De jonge lezer zal het proces met ogen vol verwondering volgen: wat gaat het meisje met al die botjes doen, en dat schelpje? Een schelp en een vogel, tot dit punt is dat een onbekende combinatie voor ons als lezers. Maar dan verandert het schelpje in een snavel. En dan is ook opeens een volledige vogel te zien, bij elkaar geraapt van botjes, schelpjes, kraaltjes. Maar het vogeltje voelt als een stuk speelgoed.
Want er is meer nodig dan een aantal onderdelen om iets te maken:
“Maar als je hem nog eens bekijkt,
en hem daar standbeeldkoud ziet zitten
dan weet je dat een vogel meer is
dan de onderdelen die jij hem gaf.”
En hier komt iets naar voren wat niet is afgebeeld op de bladzijdes. Want als het meisje het gekleurde vogeltje in haar handen neemt, is het tijd om het ook weer los te laten. Het is af en het enige wat de vogel nog nodig heeft is de vrijheid om te vliegen. Om het raam voor hem open te doen, en in plaats van het lege, statische landschap nu een wijde wereld te zien. Het helderblauwe en wilde water van de zee, het bed van wolken wat altijd weer een andere en nieuwe vorm zal aannemen…
Het meisje ziet, het meisje droomt. En dan vliegt het vogeltje.
Kortom
Hoe maak je een vogel is mijn eerste kennismaking met auteur Meg McKinlay en illustrator Matt Ottley, en het was vooral een bijzondere kennismaking. Meesterlijk vertaald door Edward van de Vendel is het prentenboek wat voor me ligt een boek over de kunst van het creëren en het proces wat hierbij volgt.
Net zoals er achter elk woord en elke lijn in dit prentenboek ook een gedachte zit, ook een droom, lijkt het hoofdpersonage zonder naam of verdere identiteit ook een droom te hebben. Opvallend is hier dat het hoofdpersonage als meisje wordt benoemd in de informatie over het boek. Maar het net zo goed een jongen had kunnen zijn, de details zijn vrij om in te vullen, de lezer mag dromen over wie hij of zij ziet. Want dat is waar het in dit boek over gaat, om iets te laten beginnen met een enkele gedachte of misschien een enkele droom en dan verder te gaan. Je dromen te laten vliegen.
Maar juist door dit onderwerp is het ook een boek wat daardoor vrij abstract is. En ik ben benieuwd of de jonge lezer alle stappen van het ‘plan’ zal kunnen begrijpen en verinnerlijken. Het opbouwen van het vogeltje is nog maar een eerste stap, het laten vliegen een totaal andere kwestie.
Hoe maak je een vogel? Met een stappenplan, maar het is meer dan een stappenplan. Het proces is meer dan het eindresultaat bereiken, het zijn alle stappen die ernaartoe leiden.
“En de vleugels die je zo zorgvuldig hebt gemaakt,
zullen zich een klein beetje strekken,
en je vogel zal heel even trillen
omdat het zijn kleine, hollende hartje vult
met de dromen die alleen een vogel kan dromen,
dromen van de hemel en van scheren door de lucht.”
Details
Titel: Hoe maak je een vogel?
Auteur: Meg McKinlay
Illustrator: Matt Ottley
Vertaler: Edward van de Vendel
Uitgever: InfoDok
Datum van verschijnen: oktober 2020
Blz: 32
ISBN: 9789002270857
Dank voor het recensie-exemplaar New Book Collective!
