Darius de grote is niet oké, Adib Khorram

Het is zeldzaam om een boek tegen te komen wat zo oprecht en eerlijk voelt. Ik wil Darius de Grote is niet oké nooit meer loslaten. 

Darius de Grote is niet oké (2019) 

Darius de Grote is niet oké. Niet oké omdat hij zich nergens tussen voelt passen. Op school niet want daar wordt hij gepest. En ook thuis niet omdat hij niet zo veel weet over de Perzische afkomst van zijn moeder, die ook van hemzelf is. En ook niet eigenlijk niet past bij het beeld wat zijn Amerikaanse vader van zijn zoon heeft.

Darius is ook niet oké vanwege zijn opa die een tumor heeft en niet meer lang zal leven. Een opa die Darius normaal alleen maar over Skype ziet, een relatie van liefde maar afstandelijkheid. Maar nu zal hij hem in het echt zal ontmoeten.

Nee, Darius de Grote is niet oké. 

Overdonderende eerlijkheid

Ik heb ondertussen deze recensie al meerdere keren opnieuw getypt, zoekend naar de woorden om dit boek toe te lichten. Zoekend naar een manier om mijn leeservaring uit te leggen. Ik ben geen lezer die zich snel verbonden voelt met een hoofdpersoon in een boek. En dat hoeft voor mij ook niet, vind het juist fijn om te leren over andere personen, tijden en plaatsen die ver van mij af staan.

Maar in Darius de grote is niet oké vond ik deze verbintenis wel. En snel ook. Deze onhandige jongen die zoveel van thee houdt en alles vergelijkt met karakters uit zijn geliefde Middle-Earth en Star Trek. Star Trek in het bijzonder want dat is het enige wat Darius verbindt met zijn vader, Stephen Kellner.

En eigenlijk is Darius is een jongen die niet zo goed weet wie hij is, maar dit juist zo goed onder woorden kan brengen.

“We keken die avond niet naar The Next Generation. Er was geen tijd voor, omdat we moesten inpakken. Bovendien betekende Star Trek kijken dat we deden alsof we echt vader en zoon waren. Daar hadden we nu allebei geen zin.”

Al vanaf de eerste bladzijdes was ik overdonderd door de eerlijkheid van Darius de grote is niet oké. Niets geen complexe proza om achter te schuilen en gevoelens wat zachter over te laten komen, nee, een duidelijke in-your-face schrijfstijl. En hoewel ik er even aan moest wennen, normaal hou ik toch wel van die complexe proza, voelde ik me al meteen verbonden met deze jongen. 

Al vanaf het moment dat we onze hoofdpersoon ontmoeten voelt het alsof de lezer mag meekijken in zijn dagboek, zijn diepste gevoelens worden aan ons voorgelegd. Het gevoel om ergens niet bij te horen, de stroeve relatie met zijn vader, maar ook het gevoel om een beetje dom te zijn. Versterkt door Darius’ depressie. 

“Een plek die hiervoor leeg was.”

En dan lees je bladzijdes verder en kom je samen met Darius in Iran, het thuisland van zijn moeder maar ook hier voelt alles niet helemaal oké. Je bent gaan geven om deze jongen, al wil je hem soms ook een schop onder zijn kont verkopen om voor zichzelf op te komen. Want je wilt gewoon meer voor hem. 

En dan is daar Sohrab, daar is dat “meer”, de buurjongen van zijn grootouders. Een jongen die Darius niet pest en waar stiltes niet ongemakkelijk bij zijn, maar gewoon zo horen. En Sohrab noemt Darius zelfs zijn beste vriend, want Darius vult een plek die hiervoor leeg was.

“Sohrab begreep me.
En ik begreep hem.
Het was een wonder.”

Er is sprake van een knipoog naar een romantische relatie, maar dit komt op geen enkele wijze tot uiting. De lezer is vrij om dit te interpreteren zoals hij of zij dit zelf wil. En laten we eerlijk zijn, deze vriendschap is eigenlijk ook al meer dan genoeg om het hart sneller te doen slaan. 

“Als iemand van wie je houdt depressief is, blijft er hoop.”

In het nawoord ontdekt de lezer dat deze gevoelens zo echt overkomen omdat auteur Adib Khorram put uit zijn eigen ervaringen. Op zijn 12^ewerd bij de schrijver een ernstige depressieve stoornis vastgesteld: “Wie met een depressie leeft kan vastlopen in verkeerde interpretaties van motieven, altijd het ergste in mensen zien, of denken dat zij het ergste in jou zien.” Beschrijft hij in zijn nawoord. Dit boek wordt in dat licht een roep om hulp, om op elkaar te passen. 

Maar ook een verhaal wat gedeeld mag worden, dat gedeeld behoort te worden. Want naast de overdonderende eerlijkheid van ons hoofdpersonage Darius, voelt dit boek ook op andere plekken eerlijk. Want nooit eerder zag ik een jeugdboek op deze manier mentale gezondheid besproken worden. Waarin de diagnose al is gesteld, waarin medicatie een gewoonte is geworden. Het is geen taboe om over te spreken. Het hoort gewoon bij Darius.

Kortom

Mijn eerste favoriete jeugdboek van 2020 en wat voor één!

Ik heb het al eerder benoemd, het woord pareltje wordt binnen de jeugdliteratuur bijna iets te vaak gebruikt. Maar als ik Darius de grote is niet oké een pareltje noem, meen ik dat echt. Dit boek wist mij te pakken op elk punt, vanaf de eerste verwijzing naar De Hobbit tot de tranen die in mijn ogen prikten toen ik het boek uitlas.

Darius de grote is niet oké. En misschien is dat ook wel prima.

Details

Titel: Darius de Grote is niet oké
Auteur: Adib Khorram
Uitgeverij: Gottmer
Datum van verschijnen: november 2019
Blz: 312
ISBN: 9789025771164