Moeders van anderen is een verhaal wat beide bloedmooi en hartverscheurend is. Een verhaal over opgroeien met een alcoholverslaafde moeder. En vast zitten tussen de loyaliteit en het kiezen voor je eigen leven. 

Moeders van Anderen (2018)

De debuut roman van Mirthe van Doornik is het verhaal van de zusjes Nico en Kine. Twee kinderen die gebukt gaan onder het alcoholmisbruik van hun moeder. De zusjes hebben hun eigen regels om de buitenwereld buiten te houden. En de belangrijkste is om nooit praten over hun moeder, over haar alcoholgebruik en nooit over de dingen waar ze bang voor zijn.

Slice of Life

Eigenlijk zet de eerste scene in Moeders van anderen de hele toon van het boek. Zusjes Nico en Kine staan in de metro wanneer een vrouw op hen afstapt en zegt dat ze met haar mee moeten gaan. De zusjes zijn jong en alleen, maar Nico, de oudste, neemt meteen actie. Bij de volgende halte stappen ze snel uit en lopen ze naar het personeel op het metro staton. Eenmaal thuis gebracht vertellen ze het verhaal aan moeder Nora. Nora reageert kort ‘Ja, de metro is zijn geld niet waard.’ Ongeïnteresseerd in het verhaal van haar dochters, niet bewust van het gevaar.

Het hele boek wat hierna volgt is opgebouwd uit deze sprekende scènes. De twee perspectieven tussen de zusjes wisselen af. Het boek begint in de jaren negentig en bouwt zich langzaam op door de jaren heen. 

“Een bureau is denk ik iets wat met je meegroeit. Hoe groter je wordt, hoe groter je bureau, tot het uiteindelijk een tafel is waar je met een heel gezin aan eet.”

We zien de zusjes opgroeien en elk op een andere manier omgaan met hun thuissituatie. Nico wordt boos. Heel boos op haar moeder en eigenlijk op de hele wereld. Ze sluit zich af van de wereld, gaat niet meer naar school en kan geen aansluiting vinden bij haar leeftijdsgenoten. En we zien later ook scènes waar ze in gesprek met een therapeut om normaal te kunnen functioneren van dag tot dag.

Kine daarentegen bloeit op, onder bescherming van haar grote zus. Ze vindt haar weg naar een goede baan en een opleiding. Haar gedrag tegenover haar moeder is heel anders dan Nico. Want waar Nico boos is, kan Kine het wel nog opbrengen om lief te zijn voor haar moeder. Om toch loyaal te blijven aan haar moeder. 

Treffende beelden

Mijn favoriete aspect van Moeders van anderen is de schrijfstijl. Er zitten zulke rake zinnen in dit boek die door merg en been gaan. 

De zusjes zeggen bijvoorbeeld drie moeders te hebben. Een eerste moeder die wil bewijzen een leuke moeder te zijn. Een tweede moeder die hun verteld hoe de wereld in elkaar zit, vol met leugenaars en psychiaters die zelf problemen hebben. En de derde moeder, een moeder waar ze liever niet over praten. Een moeder die midden in de nacht hun kamer binnenkomt, zegt dat ze van hun houdt, dat ze haar moeten vergeven. 

“We moeten luisteren naar voornemens, adviezen, waarschuwingen. Naar alles wat ze over zichzelf heeft ontdekt. Dat haar hart groot is, dat liefde vertrouwen is, dat echt luisteren meer is dan elkaar aanhoren. Nico en ik praten niet over onze derde moeder, niet tegen school, niet tegen papa, omdat we weten dat het voorbij zal gaan, zoals ook de geluiden in de flat voorbijgaan.”

Natuurlijk valt er wel wat te zeggen over het minimale verschil tussen de stemmen van de zusjes in jaren negentig tot een aantal jaar later. Er is niet veel verschil tussen de kinder- en en volwassen stem. Maar toch stoorde mij dit niet. Ik vond de opbouw van het boek juist heel effectief. Er zitten gaten tussen de jaren en gebeurtenissen. Maar je voelt continu de dreiging in het gezin en hoe de zusjes opgroeien, vast tussen de loyaliteit naar hun moeder en het kiezen voor hun eigen leven. 

Je hart breekt

Met zo’n onderwerp verwacht je eigenlijk een zwaar en drukkend boek, maar dat is Moeders van anderen juist niet. Gebeurtenissen worden luchtig en met humor beschreven. 

En toch breekt als lezer je hart. Om deze twee zusjes elkaar te zien beschermen, terwijl ze hun eigen plekje in de wereld proberen te vinden. En hoe lastig het is om geen echt kind te mogen zijn.  Hoe op een middag als de zusjes thuis komen van school de vlam in de pan staat. En dat Nico precies weet hoe ze hier als kind mee om moet gaan. Hoe de zusjes daarna de ramen opzetten om de geur en rook te verdrijven voordat iemand anders het ruikt. De schaamte die de zusjes voelen springt van de bladzijde. 

Het is verschrikkelijk om je voor te stellen dat kinderen echt zo opgroeien. 

Kortom ⭐️⭐️⭐️⭐️

Een boek waar veel meer over gesproken mag worden! Moeders van anderen geeft een treffend beeld van de situatie van deze twee zusjes en een moeder die alles is behalve moeder. Je kan bijna niet wegkijken en elk zin komt keihard binnen. Het is een boek wat beide bloed mooi is en hartverscheurend, en binnen komt ie zeker. Ik ben heel benieuwd naar wat zal volgen voor Mirthe van Doornik. 

Details

Titel: Moeders van anderen
Auteur: Mirthe van Doornik
Uitgeverij: Prometheus
Datum van verschijnen: 6 april 2018
Blz: 288
ISBN: 9789044631715