Er was eens een koe

Een sprookje met een koe, dat is waar Eefje naar op zoek is. Er was eens een koe van Pim Lammers en Marije Tolman is een subtiel pleidooi voor diverse sprookjes maar vooral een boek om van te genieten.

Er was eens een koe (2020)

Eefje houdt van sprookjes. Iedere avond leest haar moeder voor uit het dikke sprookjesboek. Maar op een avond heeft Eefje er genoeg van. Ze wil niet langer horen over biggetjes, geiten of de grote boze wolf. Ze wil een sprookje met een koe! Maar die staan niet in haar moeders boek…

Eefje besluit op zoek te gaan. Ze begint bij alle dieren van de boerderij. Kennen zij soms een sprookje met een koe?

Pim Lammers, die een Zilveren Griffel kreeg voor zijn prentenboek Het lammetje dat een varken is, schreef een aandoenlijk verhaal over een kleine koe met een missie, vol verwijzingen naar bekende sprookjes. Gouden Penseel-winnaar Marije Tolman maakte er hartveroverende illustraties bij.

“Ik wil een sprookje over mezelf”

Welk sprookje wil je dan wél? vraagt mama.
‘Een sprookje over drie kalfjes,’ antwoordt Eefje.’
‘Of over een koe die laarzen aan heeft.’

Een sprookje vinden over een koe, dat is het doel van het kalfje Eefje in dat nieuwe boek in de Tijgerlezen reeks van Uitgeverij Querido. Want hoewel haar moeder elke avond uit een groot sprookjesboek voorleest, is Eefje het eigenlijk helemaal zat. Want er zijn genoeg sprookjes over eendjes, katten, biggen, maar geen één sprookjes over koeien. En als Eefje die avond gaat slapen zonder sprookje besluit ze daar wat aan te gaan doen. 

In dit verhaal is de boodschap van schrijver Pim Lammers meteen duidelijk: voor elk jong koetje moet er een sprookje zijn, oftewel, voor elke jonge lezer moet er een passend sprookje zijn.

Hoewel de boodschap voor de volwassene die mee- of voorleest meteen duidelijk is, zit deze boodschap subtiel in de emoties van Eefje als hoofdpersonage verwerkt. “Ik wil een sprookje over mezelf”, zegt ze in het eerste hoofdstuk, een simpele zin die voor sommige kinderen meteen herkenning zal bieden. Opnieuw kom ik hier terug op het gezegde van literatuur als spiegel en raam. Want Eefje in dit boek zag vooral het venster: sprookjes over kuikens, biggen en zelfs een ezel en die sprookjes zijn ook wel leuk. Maar ze zijn niet zo leuk als een sprookje als eentje waar je jezelf ziet als de stoerste ridder of de redder van het verhaal.

En dus gaat ze op zoek. Langs de kuikens, de ezel, de oude hond en zelfs de boze wolf in het bos, om haar eigen sprookje te vinden.

“Wie denk je dat ik ben? Annie MG Koe?”

Er was eens een koe is het nieuwste deel in de Tijgerlezen reeks. (Ik was al eerder enthousiast over Bob Popcorn (en deel 2!) uit dezelfde serie.) Alhoewel geschreven voor beginnende lezers gaan de verhalen in de Tijgerlezen reeks verder dan je standaard AVI-boeken. Het zijn simpele boeken, maar achter het woord simpel gaat een wereld van kennis en kunde schuil. Want schrijven voor een groep kinderen die niet graag leest is toch wel de grootste uitdaging voor een kinderboekenschrijver.

En Er was eens een koe geeft daar zijn eigen draai aan. Want alhoewel de subtiele boodschap te begrijpen en te herkennen zal zijn voor kinderen, is dit boek daarnaast ook zó leuk. Er zit zoveel plezier in dit boek, de sprookjes die compleet op hun kop worden gezet, woordgrapjes (“We doen Tokkertje.”) en een soort kinderlijke onschuld als Eefje op zoek gaat naar een eigen sprookje.

Dit plezier wordt nog eens versterkt door de kleurrijke illustraties van Marije Tolman. Kleine details; een bed gemaakt van een hooibaal op pootjes en een jurkje gemaakt van gras. En al die “nieuwe” sprookjes; zoals de Boze kip uit het sprookje van Doorn-kipje, afgebeeld met horens en een staf. Er is zoveel om van te genieten in dit boek, elk kind zal van dit boek genieten, dat weet ik zeker.

Kortom

Ik herhaal hier graag nog eens wat ik ooit op mijn Instagram account schreef. Ik waardeer en lees alle soorten van jeugdliteratuur. Ik hou van literaire parels waar een dubbele laag in aanwezig is en verdieping tussen de regels door te lezen is. Boeken die samen gelezen moeten worden en besproken om alles eruit te kunnen halen en zodoende meer tijd en aandacht vragen van een kind.

Maar sinds dit jaar heb ik ook waardering gevonden voor een ander kant van jeugdliteratuur, de kant van de Tijgerlezen boeken. Boeken geschreven voor de jonge lezer die misschien nog geen echte lezer is. Maar na deze boeken dat misschien wel zal zijn.

Er was eens een koe: een sprookje in zijn eigen recht. Een boek waarin iedereen welkom is. Maar vooral een boek over kleine Eefje die op zoek ging naar een sprookje over koeien en de oplossing vond. Want, ontdekte ze, sprookjes zijn voor iedereen. Net als dit fijne boek.

“Maar ze zijn er wel!’ roept Eefje blij.
‘Ik ken er nu heel veel.
Luister maar’.
En Eefje begint voor te lezen:
‘Er was eens een koe…’

Details

Titel: Er was eens een koe
Auteur: Pim Lammers
Illustrator: Marije Tolman
Uitgever: Uitgeverij Querido
Datum van verschijnen: november 2020
Blz: 66
ISBN: 9789045122847

Dank Uitgeverij Querido voor het opsturen van het boek!