Val is een thriller over een moordenaar die heel Europa doorkruist, met genoeg open plekken om als lezer zelf theorieën te verzinnen. Maar tegelijkertijd ook een verhaal met zoveel oog voor detail en karakterontwikkeling dat ik het bijna een literaire thriller wil noemen…
Val (2020)
Alex Berger, een wat bijzondere privédetective, was in een eerder leven commissaris bij de Moord in Brussel. Op zijn vijfenveertigste besliste hij zijn verleden overboord te gooien en sinds kort leeft hij teruggetrokken in Oostende.
In Londen wordt Roisin Benting, eenentwintig en in de fleur van haar leven, in haar loft koelbloedig gewurgd. De moordenaar laat een souvenir achter op haar buik: een sneeuwbol met daarin een miniatuur van het Atomium. Als Sara, een van de weinige mensen voor wie Alex nog plaats heeft in zijn leven, bij Interpol opgezadeld wordt met deze onverklaarbare moord, roept ze de hulp in van haar ex-chef en boezemvriend.
Een tweede slachtoffer valt, dit keer in Vlaanderen, en de familie Bonard komt in beeld: een steenrijke redersfamilie met aan het hoofd de mysterieuze David Bonard, een man die niemand in zijn omgeving toelaat en van wie niemand iets weet.
Aan de zijlijn blijven staan, blijkt plotseling geen optie meer…
Thriller én roman?
“The snowglobe murders dus, zoals we ze zijn gaan noemen. Het klinkt als de titel van een thriller, vinden jullie niet?”
Een mysterieuze en gruwelijke moord, nog een moord die volgt, het uitblijven van directe oplossingen en antwoorden…. Elementen die allemaal in de eerste hoofdstukken van Val verstopt zitten en ik had verwacht. Dit is een boek van een veel geprezen misdaadauteur uit Vlaanderen, een thriller van een bepaald niveau mag je verwachten.
Wat ik niet had verwacht is een boek waar ik de achtergrond bijna interessanter bleek te vinden dan de moordzaak. Wat ik niet had verwacht was een boek rondom rouw en rouwverwerking. Want hoewel deze moordzaak uniek is, gruwelijk is – al vanaf het begin wordt de lezer geconfronteerd met een misselijkmakend beeld; een jonge vrouw in het begin van haar leven, gewurgd in haar flat en achtergelaten in een badkuip vol met ijs – haalt de spanning het niet bij de diepgang die de hoofdpersonages krijgen. Rechercheur Sara, net terug van een break, rouwend om het verlies van haar tweelingzus. En Alex, privédetective, een man die het normale leven heeft verlaten na de dood van zijn vrouw tijdens de aanslagen in Parijs. En hun gezamelijke vriend, boekverkoper Eric, wiens leven net zo in het teken staat van rouw…
“Niet voor niets noemden ze zich onder elkaar ‘De Gekneusden’, alsof ze elk op zich simpelweg niet sterk genoeg meer waren om alleen verder te kunnen. Alle drie hadden ze iemand nodig die hun vertelde dat ze goed bezig waren.”
Een traumatische achtergrond lijkt voor de meeste thrillers een standaardformule te zijn geworden, iets om het hoofdpersonage snel van karakter te voorzien. Het is hetzelfde in mijn geliefde Doggerland serie, de achtergrond van het hoofdpersonage wordt terloops genoemd en steekt af en toe boven water. En dit zie ik eigenlijk in veel van de thrillers die ik heb gelezen, het lijkt er bijna bij te horen.
Literaire thriller?
Maar dan heb je Val, een thriller waar misschien niet de meeste gang in zit. De misdaad laat de lezer gedurende de eerste drie bladzijdes op het puntje van zijn stoel zitten, maar daarna lijkt het te kabbelen. De moordenaar reist heel Europa door en hoewel er ruimte is voor de lezer om zelf over theorieën na te denken, is het geen pageturner. Je blijft lezen door de schrijfstijl; het ritme voelt fijn, het leest goed weg. Coppers voegt detail toe waar nodig maar laat vooral zijn personages praten. Voor de echte thrillerfan zal Val bijna spanningsloos te noemen zijn. Een echt hoogtepunt of plottwist blijft uit.
En eigenlijk stel ik hier stiekem de vraag waarom er geen “Literaire thriller” op de voorkant van Val prijkt. Het materiaal verlangt ernaar. Denk in de trant van Het Bloemenmeisje, misschien geen rasechte pageturner, maar een sterke literaire thriller omdat het hoofdpersonage zo goed geschreven was.
Voor mij is het verschil tussen de twee soorten thrillers dat een literaire thriller meer aandacht plaatst op de ontwikkeling van het personage. Waarbij de gebeurtenissen beïnvloed worden door de hoofdpersoon, in plaats van dat de personages een middel zijn om het verhaal in beweging te houden. De tweede soort, de literaire thriller, vraagt om een echte ontwikkeling van personages. Zodat acties en woorden ergens vandaan komen. In het geval van Val herken ik dat in kern van Alex en Sara als hoofdpersonages; een kern van verdriet en rouw. En dit werkt door in de acties van de personages; de angst, de frustratie, het doorzettingsvermogen.
“Rouw manifesteerde zich in vele vormen en speelde het spel nooit volgens de regels. Het was niet. Zo dat woede, ontkenning, verdriet of aanvaarding elkaar netjes opvolgden. Rouw was een kameleon, onvoorspelbaar als een wilde hond. Het was soms een wervelwind of een lawine maar evengoed zo stil en star als een dichtgevroren meer.”
Kortom
Toni Coppers is al een gevestigde naam in Vlaanderen. En nu is het de beurt aan Nederland om deze misdaadauteur te leren kennen. Op de achterflap prijkt het van lovende woorden voor de auteur; “De thrillers van Coppers onderscheiden zich door zijn mooie taal en diepmenselijke inzichten in slachtoffers en daders, maar bovenal door zijn ijzersterke hoofdpersonages.”
En hier ben ik het helemaal mee eens. Je start Val misschien voor de interessante moordzaak en voor de bijbehorende antwoorden, maar je blijft vooral voor het stukje mens in deze boeken. De mens die rouwt, angstig is en toch weer doorgaat. De mens achter de misdaad.
Val is is de start van een nieuwe reeks, maar voor mij staat dit boek al prima op zichzelf.
“We kunnen alleen maar ons best doen, lieverd. Meer kunnen we niet, maar da’s al goed genoeg, hoor. Altijd blijven proberen en altijd mislukken.’
‘En dan?
‘Opnieuw proberen’, zei Alex.”
Details
Titel: Val
Auteur: Toni Coppers
Uitgeverij: Manteau
Datum van verschijnen: mei 2020
Blz: 384
ISBN: 9789022337240
Dank New Book Collective voor het opsturen van deze interessante thriller! ?
